استفاده از اینترنت در تمام دنیا به طور باور نکردنی در حال افزایش است به طوری که درسال 2002 حدود 665 میلیون کاربر اینترنت در سراسر دنیا وجود داشته است. در ایران نیز تعداد کاربران اینترنت بین سال­های 2000 تا 2006، 3100 درصد افزایش داشته و تا کنون به بیش از 5/11 میلیون نفر رسیده است (1). این امر با وجود قابلیت­ها و مزایای فراوان، مشکلات جدی بسیاری از جمله ارایه­ی مطالب و تصاویر ناهنجار، محرمانه نماندن اطلاعات و اعتیاد به اینترنت را موجب شده است (2). یانگ^[1] معتقد است که واژه­ی معتاد برای کاربران اینترنت هم کاربرد دارد زیرا علایم اعتیاد به اینترنت مشابه اعتیاد به سیگار، الکل و مواد مخدر می­باشد (3،4). در مورد اعتیاد به اینترنت مانند سایر اعتیادها نکته­ی اساسی، وابستگی است که شامل مواردی هم­چون تحمل^[2]، سندرم ترک^[3]، عدم کنترل در استفاده و استفاده­های تکانه­ای^[4] است (5،6).

با وجود این که شیوع حقیقی اعتیاد به اینترنت نامشخص است، یانگ شیوع آن را در حدود 5 تا10 درصد کاربران اینترنت در دنیا تخمین زده است (3،7). در مطالعاتی که در آمریکا، نروژ، چین، کره جنوبی و یونان انجام گرفته، شیوع اعتیاد اینترنتی بین 7/0 تا 5/13درصد گزارش شده است
(14-8). درگاهی و رضوی در مطالعه­ای تحت عنوان اعتیاد به اینترنت و عوامل موثر بر آن در ساکنان منطقه­ی 2 غرب تهران با بررسی 732 نفر در سنین 15 تا 39 سال، شیوع اعتیاد اینترنتی را در بین این افراد 30 درصد بر آورد کردند که در تمام موارد نیز درجات مختلفی از اختلال در رفتارهای روانی­اجتماعی مانند احساس بیگانگی از خود، احساس ضعف و ناتوانی در انجام امور، رفتار ناهنجار اجتماعی، اجتماع­گریزی، درون­گرایی و رفتار احساسی را از خود نشان دادند (15). علوی و همکاران در مطالعه­ای که در سال 1387 بر روی 400 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان انجام دادند، شیوع اعتیاد اینترنتی را 4/18 درصد برآورد کردند (16). در مطالعه­ای دیگری که در سال تحصیلی 89-1388 بر روی 120 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان انجام گرفت، شیوع اعتیاد اینترنتی، 15درصد گزارش گردید و ارتباط معنی­داری میان اعتیاد به اینترنت با اضطراب، افسردگی، خودبیمارانگاری، وسواس، حساسیت بین فردی و پرخاشگری دیده شد (1). حجم رو به رشد از تحقیقات صورت گرفته پیرامون اعتیاد اینترنتی، حکایت از آن دارد که اختلال مذکور، نوعی اختلال روان­شناختی­اجتماعی است که از مشخصه­های آن، تحمل، علایم کناره­گیری، اختلالات عاطفی و ازهم­گسیختگی روابط اجتماعی و عملکرد شغلی و تحصیلی است (1،19-17).

بر اساس آخرین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی[5] (DSM IV-TR)، اعتیاد اینترنتی هنوز به عنوان یک تشخیص با ملاک­های مستقل مطرح نشده و در بسیاری از تحقیقات، برای تشخیص آن از ملاک­های وابستگی به مواد، قماربازی بیمارگونه و اختلال کنترل تکانه استفاده شده است (16،20).

تاکنون ابزار متعددی برای بررسی اعتیاد اینترنتی به وجود آمده­اند که در فرم­ها و اشکال مختلفی هم­چون کرایتریا، پرسش­نامه و مقیاس با تعداد سئوالات متنوع از 6 تا 40 سئوال، طراحی شده­اند. از میان کرایتریا­ها می­توان به کرایتریای 6 آیتمی گریفیث[6] و کرایتریای 7 آیتمی گلدبرگ[7] اشاره کرد. از جمله پرسش­نامه­ها نیز می­توان از پرسش­نامه­ی اعتیاد اینترنتی یانگ[8] (IAT) و پرسش­نامه­ی استفاده­ی بیمارگونه از اینترنت[9] (PIUQ) نام برد. مقیاس عمومی استفاده­ی بیمارگونه از اینترنت[10] (GPIUS) و مقیاس اعتیاد اینترنتی چن[11] (CIAS) نیز نمونه­هایی از مقیاس­های مورد استفاده جهت بررسی اعتیاد اینترنتی هستند (6،16،23-21). پرسش­نامه­ی یانگ یکی از معروف­ترین و معتبرترین پرسش­نامه­های سنجش اعتیاد اینترنتی است که در کشورهای مختلف جهان از جمله فرانسه، ایتالیا، فنلاند و انگلستان، پس از اطمینان از روایی و پایایی آن مورد استفاده قرار گرفته و روایی و پایایی آن در ایران نیز تایید شده است (5،20،26-24). نسخه­ی اولیه­ی این پرسش­نامه، ابعاد و زیرمقیاس­های مشخصی را معرفی نکرده است هر چند که محققان در مطالعات بعدی به بررسی ابعاد مختلف آن پرداخته­اند (20). مقیاس اعتیاد اینترنتی چن، ابزار دیگری است که در سال 2003 توسط چن و همکاران در 26 آیتم و 5 محور اصلی به بررسی اعتیاد اینترنتی پرداخت (22). این پنج بعد به فقدان کنترل، علایم ترک، تحمل، مشکلات در روابط بین فردی و سلامت و مدیریت زمان اشاره دارند. از آن جا که مقیاس مذکور علاوه بر سنجش اعتیاد اینترنتی، با اشاره به جنبه­های رفتاری و روان­شناختی آن، امکان درک عمیق­تری از این پدیده را فراهم می­نماید، این پژوهش با هدف گسترش راه­های شناخت و تحلیل اعتیاد اینترنتی در کشور، برای اولین بار اقدام به بررسی روایی و پایایی این پرسش­نامه و مقایسه­ی آن با پرسش­نامه­ی یانگ در ایران کرده است. همان طور که در مطالعات متعدد نوجوانان، جوانان و دانشجویان به عنوان گروه­های پرخطر و مستعد ابتلا به اعتیاد اینترنتی معرفی شده­اند (1،2،15،27)، در این مطالعه بررسی بر روی گروه دانشجویان پزشکی صورت پذیرفته است. این گروه به عنوان یکی از مستعدترین گروه­های دانشجویی کشور، از جمله گروه­های پرخطر می­باشند و به دلیل مدت طولانی تحصیل و دسترسی به آنان، می­توان با برنامه­ریزی به موقع و آگاهانه، مداخلات پیشگیرانه و کنترلی مناسب را در ایشان به خوبی طراحی و اجرا کرد و از سوی دیگر بی­توجهی به خطر بروز اعتیاد اینترنتی، می­تواند با آسیب­های جدی در عملکرد فردی، اجتماعی و تحصیلی ایشان به عنوان یکی از سرمایه های ارزشمند ملی همراه گردد.

روش­کار

این مطالعه از نوع توصیفی­تحلیلی­مقطعی بوده و جامعه­ی آماری آن را دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (دانشگاه ایران سابق) در نیمسال اول سال تحصیلی 89-1388 تشکیل می­دادند. نمونه­گیری به روش در دسترس و از میان دانشجویان پزشکی که در مقاطع مختلف علوم پایه، فیزیوپاتولوژی، کارآموزی و کارورزی، تحت آموزش گروه پزشکی اجتماعی بودند انجام گرفت و در نهایت تعداد 214 نفراز دانشجویان متمایل به شرکت، وارد مطالعه شدند.

ابزارهای گردآوری اطلاعات:

الف) فرم جمع­آوری داده­های جمعیت­شناختی: شامل مواردی هم­چون سن، جنس و مدت زمان استفاده از اینترنت بود.

ب) پرسش­نامه­ی سنجش اعتیاد اینترنتی یانگ (IAT): اولین بار با 8 سئوال در سال 1994 توسط کیمبرلی یانگ طراحی و سپس فرم تکمیل شده­ی آن با 20 سئوال از سوی وی در سال 1998، ارایه گشت (6). این پرسش­نامه مشتمل بر 20 سئوال بر مبنای مقیاس لیکرت پنج درجه­ای شامل هرگز، به ندرت، گاهی، اغلب و همیشه می­باشد که به ترتیب نمره­ی 0 تا 5 را به خود اختصاص می­دهند.

دامنه­ی نمرات بین 20 تا100 و کسب نمره­ی بالاتر، نشانه­ی وابستگی بیشتر به اینترنت است. نقطه­ی برش پیشنهادی این پرسش­نامه در اکثر مطالعات انجام شده از جمله مطالعه­ی درگاهی و رضوی بر روی ساکنان منطقه­ی 2 غرب تهران، شامل طیف 20-49 طبیعی،50-79 در معرض خطر و نیازمند غربالگری، 80-100 وجود اعتیاد به اینترنت است، اما در مطالعه­ی علوی و همکاران بر روی دانشجویان دانشگاه­های اصفهان، نقطه­ی برش 46 به دست آمده است، به ترتیبی که امتیاز بالاتر از 46، نشانگر وجود اعتیاد اینترنتی در فرد می­باشد (20،15).

یانگ و همکاران اعتبار درونی این پرسش­نامه را 92/0 برآورد کردند و اعتبار به روش بازآزمایی نیز معنی­دار گزارش شده است (28،29). ویدیانتو و مک­موران[12]، روایی صوری این پرسش­نامه را بسیار بالا ذکر کرده­اند.

هم­چنین از طریق تحلیل عوامل، شش عامل برجستگی، استفاده­ی بیش از حد، بی­توجهی به وظایف شغلی، فقدان کنترل، مشکلات اجتماعی و تاثیر بر عملکرد را به دست آوردند (3). علوی و همکاران در پژوهش خود همسانی درونی پرسش­نامه­ی یانگ را برابر 88/0=α برآورد کردند (1).

ج)پرسش­نامه­ی سنجش اعتیاد اینترنتی چن (CIAS): این پرسش­نامه در سال 2003 توسط چن و همکاران در 26 آیتم و 5 محور اصلی به بررسی اعتیاد اینترنتی پرداخت (22). این 26 سئوال بر مبنای مقیاس لیکرت چهار درجه­ای شامل کاملا مخالف، تا حدودی مخالف، تا حدودی موافق وکاملا موافق است. دامنه­ی نمرات بین26 تا 104 بوده و کسب نمره­ی بالاتر، نشانه­ی وابستگی بیشتر به اینترنت است (26-63 طبیعی، 67-64 در معرض خطر و نیازمند غربالگری، 68 -104 وجود اعتیاد به اینترنت). پنج بعد یا محور آن نیز به فقدان کنترل، علایم ترک، تحمل، مشکلات در روابط بین فردی و سلامت و مدیریت زمان اشاره دارند. در مطالعه­ی اصلی، آلفای کرونباخ پرسش­نامه و محورهای پنج­گانه­ی آن، مقادیری بین 79/0 تا 93/0 گزارش شده است (30).

در ابتدا پرسش­نامه­ی CIAS توسط محقق به فارسی ترجمه شد و سپس یک فرد ماهر در زمینه­ی ترجمه­ی متون پزشکی، متن فارسی را مجددا به انگلیسی ترجمه نمود و دو متن انگلیسی با هم مقایسه و نقایص برطرف شد. سپس اصطلاحات فارسی متناسب در پرسش­نامه­ی فارسی، اصلاح شده و مورد استفاده قرار گرفت. آن­گاه پرسش­نامه در اختیار 10 دانشجو به منظور بررسی قابل درک بودن سئوالات و مفاهیم قرار داده شد و پس از رفع ابهامات و تایید روایی ظاهری توسط سه نفر از متخصصین پزشکی اجتماعی، پرسش­نامه­ی نهایی در اختیار دانشجویان گذاشته و از شرکت­کنندگان درخواست گردید پرسش­نامه­ها را با توجه به وضعیت استفاده از اینترنت در طی سه ماه گذشته، تکمیل نمایند. در نهایت با ورود داده­ها به
نرم­افزار SPSS ویرایش 15 بررسی و تحلیل انجام شد.

جهت بررسی روایی سازه­ای از روش تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس و روش روایی همگرایی با تکمیل
هم­زمان پرسش­نامه­ی CIAS و پرسش­نامه­ی IAT استفاده شد و پایایی پرسش­نامه نیز با بررسی ثبات درونی و محاسبه­ی آلفای کرونباخ صورت پذیرفت.

جهت رعایت نکات اخلاقی پژوهش، پس از تایید طرح پژوهشی در معاونت پژوهشی دانشگاه تهران، در زمان اجرا نیز در مورد هدف پژوهش، توضیحات کامل به دانشجویان ارایه و علاوه بر استفاده از پرسش­نامه­های بدون نام، از جهت محرمانه ماندن اطلاعات نیز به آنان اطمینان داده شد و در نهایت پرسش­نامه در اختیار دانشجویانی که مایل به شرکت در مطالعه بودند، قرار گرفت.

نتایج

میانگین سنی شرکت­کنندگان در این مطالعه 23 سال با انحراف معیار 9/2سال بود. 3/67 درصد آنان زن و 7/32 درصد مرد بودند. حداقل زمان استفاده از اینترنت در شبانه­روز، صفر و حداکثر 6 ساعت و میانگین و انحراف معیار آن به ترتیب 3/1 و 2/1 ساعت در شبانه­روز بود.

ثبات درونی پرسش­نامه­ی CIAS، نشانگر آلفای کرونباخ 93/0 بود که نشان می­دهد تنها 7 درصد از واریانس نمرات کل پرسش­نامه در اثر خطای اندازه­گیری به دست آمده است.
هم­چنین تحلیل­های انجام گرفته نشان داد که در صورت حذف هر یک از 26 سئوال پرسش­نامه­ی چن، ضریب آلفا بین 9214/0 و 9264/0 تغییر خواهد کرد. جدول 1 مقدار آلفای کرونباخ را برای هر یک از ابعاد پنج­گانه­ی پرسش­نامه­ی CIAS نشان می­دهد.

جدول1- مقدار آلفای کرونباخ برای هر یک از ابعاد

پنج­گانه­ی پرسش­نامه­ی اعتیاد اینترنتی چن در

 آزمون­شوندگان دانشجوی پزشکی

در بررسی روایی هم­گرایی پرسش­نامه­ی CIAS و همبستگی آن با پرسش­نامه­ی IAT، 85/0= r با 001/0P< بود که بیانگر روایی هم­گرایی بالای پرسش­نامه است. هم­چنین مقادیر r برای ابعاد پنج­گانه­ی پرسش­نامه شامل فقدان کنترل، علایم ترک، تحمل، مشکلات در روابط بین فردی و سلامت و مدیریت زمان به ترتیب عبارت از 76/0، 65/0، 65/0، 73/0 و 76/0 بودند.

در بررسی روایی سازه­ای پرسش­نامه­ی چن از طریق تحلیل عاملی به روش چرخش واریماکس، 5 عامل به دست آمد که 3/61 درصد از کل واریانس را پوشش می­دادند. برای بررسی مناسب بودن حجم نمونه و همبستگی مناسب بین سئوالات، جهت انجام تحلیل عاملی به ترتیب از آزمون KMO و Bartlett استفاده شد که 9/0=KMO بود و از آن جا که KMO بیشتر از 6/0 نشانگر کفایت حجم نمونه است می­توان با مقدار 9/0، به راحتی بار عاملی را اجرا کرد (16). از سوی دیگر نتیجه­ی آزمون بارتلت با مجذور خی 5/2511، درجه­ی آزادی 325 و 001/0P< بود که معنی­دار بودن آزمون، نشانگر همبستگی مناسب بین سوالات برای انجام تحلیل عاملی بود.

مواردی که مقدار بار عاملی بیشتر از یک داشتند، به عنوان عامل پذیرفته شدند. جدول 2 نشانگر مقدار ویژه و واریانس توجیه شده توسط هر یک از عوامل پنج­گانه می­باشد.

جدول 2- مقدار ویژه و واریانس توجیه شده توسط هر یک از عوامل پنج­گانه­ی پرسش­نامه­ی اعتیاد اینترنتی چن در

آزمون­شوندگان دانشجوی پزشکی

هم­چنین رسم نمودار اسکری نیز نشانگر پیشنهاد پنج عامل در نمودار ارزش­های ویژه بود (نمودار 1).

نمودار 1- نمودار ارزش­های ویژه (نمودار اسکری) و الگوی

وزن­های عاملی پرسش­نامه­ی اعتیاد اینترنتی چن در

 آزمون­شوندگان دانشجوی پزشکی

از آن جا که فرم چرخش نایافته­ی ماتریس عاملی، ساختار معنی­داری را به نمایش نمی­گذاشت، از روش چرخش واریماکس استفاده شد و سئوالاتی که بار عاملی بیش از 3/0 داشتند، انتخاب شدند (جدول 3).

جدول 3- ماتریس عاملی چرخش یافته­ی واریماکس پرسش­نامه­ی اعتیاد اینترنتی چن در آزمون­شوندگان  دانشجوی پزشکی

نتایج تحلیل عاملی به روش چرخش واریماکس نشان داد سئوالاتی که بیشترین همبستگی را با عامل یک دارند شامل سئوالات 20،16،11،10،5،4،2،1 هستند که عامل مربوط به علایم ترک را بیان می­کنند، هم­چنین سئوالاتی که با عامل دوم یعنی مشکلات مربوط به روابط بین فردی و سلامت، همبستگی بالاتری دارند عبارتند از 12،14،15،17،18،25، سئوالات 3،9،19،22،24 بالاترین همبستگی را با عامل سوم یعنی تحمل، نشان دادند و سئوالات 26،7،8،21،23 با عامل چهارم یعنی مدیریت زمان، همبستگی بیشتری دارند. در نهایت سئوالات 6 و 13 بالاترین همبستگی را با عامل پنجم یعنی فقدان کنترل نشان دادند.

بر اساس پرسش­نامه­ی CIAS، 7/95 درصد دانشجویان دچار اعتیاد اینترنتی نبودند اما 1 درصد در معرض خطر و 3/3 درصد نیز دچار اعتیاد اینترنتی بودند. جدول 4 یافته­های حاصل از مقایسه شیوع اعتیاد اینترنتی حاصل از سه نقطه برش متفاوت را در دو پرسش­نامه­ی CIAS و IAT، نشان می­دهد.

جدول 4- شیوع اعتیاد اینترنتی در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 89-1388 با استفاده از سه نقطه­ی برش متفاوت در پرسش­نامه­های مقیاس اعتیاد اینترنتی چن (CIAS) و سنجش اعتیاد اینترنتی (IAT)

بحث

در این مطالعه، پایایی پرسش­نامه­ی CIAS به روش
محاسبه­ی آلفای کرونباخ نشانگر 93/0=α بود. هم­چنین در زیرمقیاس­ها نیز میزان آلفای کرونباخ بین 67/0 تا 85/0 بود. چن و همکاران نیز آلفای کرونباخ مقیاس و زیرمقیاس­های پرسش­نامه­ی CIAS را در مطالعه­ی اولیه، بین 79/0 تا 93/0 برآورد کردند (22). مقدار آلفای کرونباخ این پرسش­نامه در مطالعه­ی دیگری که توسط کو[13] و همکاران در سال 2005 انجام گرفت، 94/0 محاسبه گردید (31). بنابراین نتایج مطالعات، موید پایایی بالای این پرسش­نامه می­باشند.

ضریب همبستگی 85/0=r با 001/0P< میان دو
پرسش­نامه­یCIAS  و IAT بیانگر روایی همگرایی مناسب این پرسش­نامه است.

نتایج تحلیل عاملی اکتشافی به روش چرخش واریماکس نیز مانند مطالعه­ی چن و همکاران، 5 عامل اصلی را نشان می­دهد که در مجموع 3/61 درصد از کل واریانس را تعیین می­کنند و در این میان، عامل اول، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است (22). این مطالعه نشان داد که علایم ترک، مشکلات مربوط به روابط بین فردی و سلامت، ایجاد تحمل و مشکلات مدیریت زمان، ابعادی هستند که در کاربران به وضوح قابل افتراق می­باشند و از این جهت شباهت زیادی میان سئوالات ابعاد مذکور با تحقیقات چن مشاهده می­شود اما سئوالاتی که در پرسش­نامه­ی چن تحت عنوان فقدان کنترل طبقه­بندی
شده­اند، در این مطالعه در برخی موارد میان سایر ابعاد توزیع گشته­اند. به عنوان مثال در سئوال 20 آمده است که «زندگی من بدون اینترنت خالی از لذت خواهد بود». این سئوال در مطالعه­ی چن در بعد فقدان کنترل قرار گرفته است در حالی که در مطالعه­ی حاضر ارتباط بیشتری با علایم ترک نشان داده است و به لحاظ نظری نیز این سئوال بیشتر نشانگر احساس ناخوش­آیند ناشی از عدم استفاده از اینترنت (علایم ترک) است تا فقدان کنترل در استفاده از اینترنت. از سوی دیگر سئوال 13 که بیان می­دارد «پس از گشت و گذار شبانه در اینترنت احساس درد و سوزش در پشت یا دیگر ناراحتی­های جسمانی می­کنم»، سئوالی است که با توجه به جوان بودن افراد در نمونه­ی مورد مطالعه ممکن است الزاما با استفاده­ی بیش از حد از اینترنت ایجاد نشود و در مطالعه­ی چن جزو مشکلات مرتبط با سلامت بوده که منطقی هم به نظر می­رسد، اما در این مطالعه بیشترین ارتباط را با فقدان کنترل و پس از آن با مشکلات سلامت داشته (با بار عاملی 211/0) و نشان می­دهد که با وجود احساس ناراحتی جسمانی، فرد قادر به کنترل خود و پایان دادن به استفاده از اینترنت نمی­باشد. در نهایت، سئوال 6 که بیان می­کند «مدت زمان بیشتری از آن چه می­خواستم در اینترنت می­مانم، در حالی که فقط قصد چک کردن داشتم»، در مطالعه­ی چن در گروه ایجاد تحمل دسته­بندی شده اما این جا بیشترین همبستگی را به ترتیب با فقدان کنترل، مشکلات سلامت و ایجاد تحمل داشته است که به لحاظ نظری این گزینه بیشتر گویای عدم توانایی فرد در کنترل میزان استفاده است تا ایجاد تحمل؛ چرا که اشاره نشده که مدت زمان بیشتری نسبت به گذشته در اینترنت می­ماند بلکه مدت زمان بیشتر از آن چه قصد داشته در اینترنت مانده است. بنابراین
می­توان گفت جدای از سئوالات بعد فقدان کنترل که به واسطه­ی تفاوت­های فرهنگی از آن برداشت­های متفاوتی شده است، در سایر ابعاد شباهت بسیاری میان یافته­های مطالعه­ی حاضر با مطالعه­ی اصلی مشاهده می­شود. از سوی دیگر بررسی سایر پرسش­نامه­های سنجش اعتیاد اینترنتی نیز موید وجود ابعاد مشابه در این اختلال می­باشد.

چانگ و لاو[14] در بررسی پرسش­نامه­ی یانگ به وجود سه عامل علایم ترک، مشکلات اجتماعی و اختلال عملکرد اشاره کردند (32). ویدیانتو و مک­موران نیز از 6 عامل برجستگی، استفاده­ی بیش از حد، بی­توجهی به وظایف شغلی، فقدان کنترل، مشکلات اجتماعی و تاثیر بر عملکرد یاد کردند (3). مطالعه­ی علوی و همکاران نیز بیانگر 5 عامل مشکلات اجتماعی، تاثیر بر عملکرد، فقدان کنترل، استفاده­ی بیمارگونه از چت­روم[15] و بی­توجهی به وظایف شغلی و تحصیلی بود (20). این یافته­ها نشان می­دهد که برخی ابعاد هم­چون استفاده­ی بیش از حد و بیمارگونه و مشکلات اجتماعی و اختلالات عملکردی از یافته­های مشترک میان مطالعات مختلف بوده و از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

در این پژوهش بر اساس پرسش­نامه­ی CIAS شیوع اعتیاد اینترنتی (شامل افراد در معرض خطر و مبتلا)، 3/4 درصد برآورد گردید که با مقادیر حاصل از پرسش­نامه­ی یانگ متفاوت بود. این موضوع نشان می­دهد که علاوه بر پایایی و روایی، نکته­ی مهم دیگری که باید در استفاده از
پرسش­نامه­های ارزیابی اعتیاد اینترنتی به آن توجه شود، نقطه­ی برش مناسب است. تا کنون کرایتریای تشخیصی خاص اعتیاد اینترنتی در DSM، وارد نشده و در برخی مطالعات از شباهت­های موجود در کرایتریای قماربازی بیمارگونه به عنوان استاندارد طلایی برای تعیین نقطه­ی برش استفاده کرده­اند. فقط در دو مطالعه، کرایتریای تشخیصی بالینی خاص اعتیاد اینترنتی جهت انجام مصاحبه­ی بالینی به عنوان استاندارد طلایی پیشنهاد شده است که هر دو توسط کو و همکاران یکی برای نوجوانان و دیگری برای دانشجویان، مورد استفاده قرار گرفته است که نقطه­ی برش 67 برای پرسش­نامه­ی CIAS نیز از مطالعه­ی اخیر بر روی دانشجویان، حاصل شده است (30،31). این موضوع توجیه­کننده­ی تفاوت میان میزان­های شیوع ارزیابی شده
می­باشد که بر اساس تفاوت در استاندارد طلایی و جامعه­ی پژوهش، نتایج متفاوتی خواهند داشت و توجه به این نکته در سیاست­گذاری­های مرتبط اهمیت به سزایی دارد.

شرکت­کنندگان در پژوهش حاضر دانشجویان پزشکی بودند که در مقاطع مختلف، در کلاس­های مرتبط با گروه پزشکی اجتماعی حضور داشتند و از آن جا که این حضور بر اساس برنامه­ی زمان­بندی ارایه شده از سوی آموزش دانشگاه و بدون هیچ گونه کرایتریای انتخابی خاصی صورت می­پذیرد و در پرسش­نامه نیز از شرکت­کنندگان خواسته شده است که با توجه به نحوه­ی استفاده از اینترنت در سه ماه اخیر به سئوالات پاسخ گویند، به نظر می­رسد که نتایج مطالعه قابل تعمیم به سایر دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران نیز باشد. با وجود این می­توان مطالعات تکمیلی را با استفاده از نمونه­ی تصادفی از کل جمعیت دانشجویی تحت پوشش هر دانشگاه و هم­چنین جمعیت­های دانش­آموزی و عمومی انجام داد. همان طور که اشاره شد یک محدودیت مهم در این مطالعه، نبود یک استاندارد طلایی پذیرفته شده برای تعیین نقطه­ی برش مناسب این پرسش­نامه بود که استفاده­ی کاربردی از نتایج ارزیابی را برای برنامه­ریزی جهت پیشگیری و کنترل اعتیاد اینترنتی، با مشکل مواجه می­سازد. گر چه در این خصوص می­توان بر اساس نظر خبرگان، از ملاک­های مطرح شده در سایر مطالعات مشابه به عنوان جانشین استاندارد طلایی استفاده کرد اما تا زمانی که کرایتریای مورد توافق و پذیرفته شده­ی DSM یا مرجع معتبر مشابه اعلام نگردد نمی­توان به توافق قطعی در این زمینه دست یافت.

نتیجه­گیری

نتایج این مطالعه نشان داد که پرسش­نامه­ی CIAS از پایایی و روایی بالایی جهت ارزیابی اعتیاد اینترنتی برخوردار است اما مشخص کردن نقطه­ی برش مناسب این پرسش­نامه در جمعیت ایرانی نکته­ی مهمی است که نیازمند مطالعات تکمیلی می­باشد. استفاده از پرسش­نامه­ی مذکور و سایر ابزارهای مشابه در شناسایی اعتیاد اینترنتی و ابعاد مختلف آن، راهکار مناسبی جهت برآورد وسعت و عوامل زمینه­ساز این اختلال می­باشد که در پی آن می­توان با طراحی مداخلات مناسب از جمله آگاهی دادن به دانشجویان، خانواده­ها و دست­اندرکاران در زمینه­ی علایم و عواقب بروز اعتیاد اینترنتی و سعی در
جهت­دهی صحیح استفاده از اینترنت در میان کاربران، به پیشگیری و کنترل موثر این اختلال پرداخت.