رابطه‌ی اضطراب، استرس و افسردگی با افکار خودکشی دختران نوجوان: نقش واسطه‌ای قربانی قلدری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان‌شناسی بالینی، دانشکده-ی روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 عضو گروه پژوهشی علوم شناختی، جهاد دانشگاهی البرز، کرج، ایران دانشجوی دکترای روان‌شناسی تربیتی، دانشکده‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

3 دانشجوی دکترای روان‌شناسی تربیتی، دانشکده‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

مقدمه: قلدری از اشکال خشونت سطح پایین در محیط مدرسه است که اگر مورد توجه قرار نگیرد به اشکال خطرناک خشونت تبدیل می­شود. هدف از پژوهش حاضر رابطه­ی اضطراب، استرس و افسردگی با افکار خودکشی دختران نوجوان و نقش واسطه‌ای قربانی قلدری بود.
روش­کار: طرح پژوهش حاضر توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی می‌باشد. به این منظور در سال تحصیلی96-1395، 300 نفر از دانش­آموزان دختر مقطع راهنمایی (پایه­ی هفتم و هشتم) مدارس دولتی شهرستان پاکدشت به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند و پرسش­نامه‌های افکار خودکشی، اضطراب، استرس و افسردگی و قربانی قلدری را تکمیل کردند. به منظور تحلیل داده‌ها از روش‌های همبستگی پیرسون و مدل­یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم­افزارهای SPSS نسخه­ی 19 و LISRELV8.80 استفاده شد.
یافته­ها: نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین اضطراب، استرس، افسردگی و قربانی قلدری با افکار خودکشی، رابطه­ی مثبت و معنی‌داری در سطح 01/0P≤ وجود دارد. هم­چنین متغیر قربانی قلدری نقش واسطه‌ای در ارتباط بین متغیرهای پژوهش داشته و تمام اثرات مستقیم و غیر مستقیم اضطراب، استرس، افسردگی و قربانی قلدری بر روی افکار خودکشی معنی‌دار بوده است.
  نتیجه­گیری: نتایج نشان داد که اضطراب، استرس و افسردگی  همراه با قربانی قلدری بودن در دختران نوجوان باعث بروز افکار خودکشی می‌شوند و لذا پیشگیری و کاهش این خطرات در مدارس ضروری می‌باشد.  

کلیدواژه‌ها