بررسی مقایسه‌ای ذهن‌آگاهی، مهارت‌های جرات‌ورزی و بازداری و فعال‌سازی رفتاری در پسران تک‌والد و بدون والدین 15 ساله شهر گرگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی خانواده‌درمانی، پژوهشکده‌ی خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی روان‌شناسی ارشد، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مقدمه:خانواده تک‌والدی اخیرا رواج روزافزون یافته است. با توجه به شیوع طلاق و افزایش خانواده­های تک­والد و بدون والدین، پژوهشی حاضر با هدف بررسی مقایسه­ای ذهن­آگاهی، مهارت­های جرات­ورزی و بازداری رفتاری در پسران تک والد و بدون والدین 15 ساله شهر گرگان انجام شده است.
روش­کار: نمونه آماری این پژوهش توصیفی علی­مقایسه­ای شامل 76 نفر از پسران 15ساله تک­والد و بدون والد (40 تک والد و 36 نفر بدون والد) شهرستان گرگان است که در پاییز 1395 به روش غیرتصادفی هدفمند از نوع در دسترس انتخاب شدند و از آن­ها خواسته شد تا به پرسش­نامه­های مقیاس سیستم­های بازداری/فعال­سازی رفتاری، جرات­ورزی گمبریل و ریچی (1975) و پرسش­نامه ذهن­آگاهی پاسخ دادند. داده­ها با استفاده از روش آزمون ضریب تحلیل واریانس چندمتغیره مورد بررسی قرار گرفت.
یافته­ها: در مجموع بین مشاهده، عدم قضاوت، از ابعاد متغیر ذهن­آگاهی، جرات­ورزی و فعال­سازی رفتاری/ بازداری رفتاری در دو گروه در پسران تک­والد و بدون والدین با توجه به تحلیل واریانس یک­سویه تفاوت معنی­داری در سطح (001/0>P) وجود دارد. همچنین نشان تفاوت معنی­داری در حیطه­های دیگر ذهن­آگاهی هم­چون عدم واکنش، توصیف، عمل همراه با آگاهی، در دو گروه در پسران تک­والد و بدون والدین وجود ندارد.
نتیجه­گیری: با توجه به نتایج تحقیق به طور کلی می­توان بیان نمود که عدم برخورداری از دو والد در سیر رشدی افراد تاثیر بسزایی در فرایند شناختی و رفتاری آنان می­گذارد و وجود حتی یک والد به تنهایی نیز نقش کتمان­ناپذیری را در این روابط ایفا می­نماید.

کلیدواژه‌ها


  1. Khedri Z, Asgari P. [Comparison of personality characteristics and individual adjustment - adolescents in single-parent and two-parent Isfahan]. Thinking and behavior (Applied psychology) 2012; 5: 45-54. (Persian)
  2. Hakim Shoshtari M, Hajebi A, Panaghi L, Abedi Sh. [Emotional and behavioral problems in children of single-parent families compared to two-parent families: Imam Khomeini Relief Committee]. Journal of Faculty of Medicine, Tehran University of Medical Sciences 2009, 66(3): 196-202. (Persian)
  3. Zare Bahram Abadi M, Kar KZ, Boroujerdi H, Mohammadifar MA. [Effectiveness of improving the quality of the relationship parent-child relationships in families, single parents, guardians girls]. Journal of clinical psychology 2013; 5(2): 14-24. (Persian)
  4. Chiesa, A, Calati, R, Serretti A. Does mindfulness training improve cognitive abilities? A systematic review of neuropsychological findings. Clin Psychol Rev 2011; 31(3): 449-64.
  5. Rostami A, Shariat Nia K, Khvajvnd Kh. [Examine the relationship between self-efficacy and mindfulness with rumination among students of Islamic Azad University]. Medical sciences journal 2014; 24(4): 254-9. (Persian)
  6. Flook L, Goldberg SB, Pinger L, Davidson RJ. Promoting prosocial behavior and self-regulatory skills in preschool children through a mindfulness-based kindness curriculum. Dev Psychol 2015; 51(1): 44-51.
  7. Mitchell JT., Zylowska L, Kollins SH. Mindfulness meditation training for attention-deficit/hyperactivity disorder in adulthood: Current empirical support, treatment overview, and future directions. Cogn Behav Pract 2015; 22(2): 172-91.
  8. Bayrami M, Movahedi Y, Alizadehgoradel J. Mindfulness-based cognitive therapy in reducing social anxiety and dysfunctional attitudes. Journal of adolescent social cognition 2015; 4(7): 41-52. (Persian)
  9. Barnert ES, Himelstein S, Herbert S, Garcia-Romeu A, Chamberlain LJ. Innovations in practice: Exploring an intensive meditation intervention for incarcerated youth. Child Adolesc Ment Health 2013; 19(1): 69-73.
  10. Ismailian N, Tahmasian K. [The effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on symptoms of depression and acceptance of children with divorced parents]. Journal of clinical psychology 2013; 5(3): 47-57. (Persian)
  11. Mirzakhani N, Kangarani Farahani M, Rezaei M, Akbarzada Baqban AR, Sadeghi S. [Comparison of assertiveness and anxiety in Tehran elementary school students with learning disorders with normal counterparts]. Rehabilitation medicine 2016; 5(2): 209-18. (Persian)
  12. Demirbilek M, Otrar M. The Examination of assertiveness levels and self-respect of adolescents with single parent and whole Family. Int Online J Educ Sci 2014; 6(1): 215-41.
  13. Hassanzadeh M, Mohammad Hassanzadeh A. [The relationship between characters, family communication patterns and behavior in students]. Educational psychology 2015; 11: 103-17. (Persian)
  14. Han-Jong L. Relations of children's proactive and reactive assertiveness to peer acceptance: Moderating effects of social interest. Psychol Rep 2014; 114(3): 913-26.
  15. Khazayi F, Heidari Nasab L, Jalali MR. [Comparison of self-efficacy, self-esteem, social anxiety, shyness and aggression among high school students with different levels of assertiveness]. Journal of Kashan University of Medical Sciences 2014; 18(3): 229-38. (Persian)
  16. Purkurd M, Abolqasemi A, Narimani M, Rezaei Jmaluyi H. [Direct and indirect effect of self, impulsivity, behavioral activation and inhibition social skills substance abuse among students]. Journal of research in addiction 2013; 7: 11-28. (Persian)
  17. Kobeleva X, Seidel E, Kohler C, Schneider F, Hebal U. Dissociation of explicit and implicit measures of the behavioral inhibition and activation system in borderline personality disorder. Psychiatr Res 2014; 218: 134-42. 
  18. Mansouri A, Roodsari A. [The relationship between activation and inhibition of pathological and non-cognitive behavioral concerns]. Journal of Babol University of Medical Sciences 2010; 12 (1): 59-64. (Persian)
  19. Ross RR, Keiser HN, Strong JV, Webb CM. Reinforcement sensitivity theory and symptoms of personality disorder: Specificity of the BIS in cluster C and BAS in cluster B personality and individual differences. Pers Individ Diff 2013; 54(2): 289-93.
  20. Jasko K, Czernatowicz-Kukuczka A, Kossowska M, Czarna AZ. Individual differences in response to uncertainty and decision making: The role of behavioral inhibition system and need for closure. Motiv Emot 2015; 39(4): 541-52.
  21. Narimani M, Vahidi Z, Abolqasemi A. [Compare alexithymia, impulsivity and behavioral activation and inhibition in obsessive-compulsive and paranoid personality disorder symptoms and normal students]. Journal of clinical psychology 2013; 5(2): 55-65. (Persian)
  22. Sultan Mohammadlou S, Gharraee B, Fath Ali Lavassani F, Gohari MR. [The relationship between activation and behavioral inhibition systems, meta-cognitive emotion regulation difficulties and concerns]. Research in cognitive and behavioral sciences 2013; 3(2): 85-100. (Persian)
  23. Toozandehjani H, Nejat C, Kamalpur N. [Comparison of effectiveness gradual desensitization techniques, assertiveness and their combination in patients with social phobia]. Andeesheh va Raftar 2007; 2(6): 63-74. (Persian)
  24. Dehghani M, Ismaili N, Akbari F, Hasanvand M, Nikmanesh E. [Evaluate the psychometric properties and factor structure Five Facet Mindfulness]. Andeesheh va Raftar 2014; 9: 77-88. (Persian)
  25. Ahmadvand Z, Heidari Nasab L, Shaeeri MR. [Explaining the components of mindfulness-based psychological well-being]. Journal of health psychology 2012; 2: 60-69. (Persian) 
  26. Mohammadi N. [Behavioral activation and inhibition system]. Shiraz University, Scientific journal of Shahed University 2009; 15: 61-9. (Persian)
  27. Ghadiry Zabihi S, Abolghasemi A, Aqajani SA. [To compare the inhibition system- Enable behavioral and emotional clarity in students with and without traumatic experience]. Journal of school psychology 2015; 4(2): 69-88. (Persian)