ویژگی‌های عصب روان‌شناختی و نظریه‌ی ذهن در کودکان بیش‌فعال همراه با نقص توجه و کودکان عادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای روان‌شناسی کودکان با نیازهای خاص دانشگاه اصفهان، مدرس دانشگاه فرهنگیان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلام‌شهر، ایران

3 کارشناسی روان‌شناسی عمومی دانشگاه پیام نور بهارستان، ایران

چکیده

مقدمه: ارزیابی عصب روان‌شناختی جامع علایم موجود در فرد را در نظر می گیرد که بر پایه‌ی درک ساختار و عملکرد مغز است و باعث درک غنی‌تر از علایم  و در نهایت، منجر به توصیه‌های درمانی موثرتر می‌شود.  این پژوهش به منظور بررسی ویژگی‌های عصب روان‌شناختی و تئوری ذهن و رابطه‌ی این دو مولفه در کودکان بیش‌فعال همراه با نقص توجه و مقایسه‌ی آن‌ها با کودکان عادی  صورت گرفت.
روش‌کار: روش تحقیق این پژوهش، به روش علی مقایسه‌ای است که به این منظور 25 دانش‌آموز بیش‌فعال به روش نمونه‌گیری در دسترس و 25 دانش‌آموز عادی به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند و از آزمون عصب روان‌شناختی کانرز و آزمون نظریه‌ی ذهن برای سنجش دو گروه استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تجزیه و تحلیل آماری با استفاده تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) و تی مستقل و ضریب همبستگی پیرسون نشان دادکه بین دو گروه بیش‌فعال و عادی از نظر مولفه‌های نظریه‌ی ذهن و 3 تا زیرمقیاس  آزمون عصب روان‌شناختی، مشکلات توجه (001/0=P) و کارکردهای اجرایی (0001/0=P) و عملکرد تحصیلی خواندن (027/0=P) تفاوت وجود داشت یعنی کودکان بیش‌فعال از نظر این 3 مولفه و از نظر نظریه‌ی ذهن (009/0=P) پایین‌تر از کودکان عادی عمل کردند اما همبستگی بین ویژگی‌های عصب روان‌شناختی و نظریه‌ی ذهن در دو گروه بیش‌فعال و عادی ملاحظه نشد.
نتیجه‌گیری: برای ارزیابی تشخیصی کودکان بیش‌فعال می‌توان از آزمون‌های عصب‌شناختی به عنوان مکمل آزمون‌های رفتاری استفاده کرد و هم‌چنین با توجه به نتایج این پژوهش، کودکان بیش‌فعال، نیازمند برنامه‌های توان‌بخشی در مورد عملکرد تحصیلی، مشکلات توجهی، عملکرد تحصیلی خواندن هم‌چنین تئوری ذهن هستند بنابراین تمهیداتی در این زمینه باید صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها


  1. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Washington, DC: American Psychiatric Association. 4th ed; 2000.
  2. Barry RJ, Johnstone SJ, Clarke AR. A review of electrophysiology in attention-deficit/hyperactivity disorder: II. Event related potentials. Clin Neurophysiol 2003; 114(2): 184-98.
  3. Jonkman LM, Kenemans JL, Kemner C, Verbaten MN, van Engeland H. Dipole source localization of event related brain activity indicative of an early visual selective attention deficit in ADHD children. Clin Neurophysiol 2004; 115(7): 1537-49.
  4. Castellanos EX, Glaser PEA, Gerhardt GA. Towards a neuroscience of attention-deficit/hyperactivity disorder: Fractionating the phenotype. J Neurosci Methods 2006; 151(1): 1-4.
  5. Rauch SL. Neuroimaging and attention-deficit/hyperactivity disorder in the 21st century: What to consider and how to proceed. Biol Psychiatry 2005; 57(11): 1261-2.
  6. Sonuga-Barke EJ. Causal models of attention-deficit/hyperactivity disorder: From common simple deficits to multiple developmental pathways. Biological Psychiatry 2005; 57(11): 1231-8.
  7. Swanson J, Castellanos FX, Murias M, LaHoste G, Kennedy J. Cognitive neuroscience of attention-deficit/hyperactivity disorder and hyperkinetic disorder. Curr Opin Neurobiol 1998; 8(2): 263-71.
  8. Taylor E. Developmental neuropsychopathology of attention deficit and impulsiveness. Dev Psychopathol 1999; 11(3): 607-28.
  9. Strauss AA, Lehtinen LE. Psychopathology and education of the brain-injured child. New York: Grune and Stratton; 1947.
  10. Sideman LJ, Lieberman J, Milberg SH, Norman D, Seired K. Effect of family history and comorbidity on the neuropsychological performance of children with ADHD. Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1995; 34(8): 1015-24.
  11. Woods SP, Lovejoy DW, Ball JD. Neuropsychological characteristics of adults with ADHD: a comprehensive review of initial studies. Clin Neuropsychol 2002; 16: 12-34.
  12. Boonstra AM, Oosterlaan J, Sergeant J, Buitelaar J. Executive functioning in adult ADHD: a meta-analytic review. Psychol Med 2005; 35: 1097-108.
  13. Dobson-Patterson R, O’Gorman J, Chan R, Shum D. ADHD subtypes and neuropsychological performance in an adult sample. Res Dev Disabil 2016; 55: 55-63.
  14. Pennington B. Toward a new  neuropsychological  model  of  attention deficit/hyperactivity  disorder:  Subtypes  and  multiple  deficits.  Biol Psychiatry 2005; 7: 1221-3.
  15. Perner J, Lang B, Kilo D. Theory of mind and self-control: More than a common problem of inhibition. Child Dev 2002; 73: 752-67.
  16. Teeter PA, Wender EH. Attention-deficit hyperactivity disorder on adolescence. J Dev Behav 1998; 30: 5.
  17. Pitcher TM, Piek JP, Hay DA. Fine and gross motor ability in males with ADHD. Dev Med Child Neurol 2003; 45: 525-35.
  18. Laasonen M, Salomaa J, Cousineau D, Leppämäki S, Tani P, Hokkanen L, et al. Project DyAdd: Visual attention in adult dyslexia and ADHD. Brain Cogn 2012; 80: 311-27.
  19. Saeidi M, Bafandeh H, Noorazar GH. [Comparison of theory of mind in ADHD and control group. Proceeding of 5th International Congress of Child Psychiatry. Tehran: Iran, 2012. (Persian)
  20. Hughes C, Ensor R. Executive function and theory of mind: Predictive relations from ages 2 to 4. Dev Psychol 2007; 43: 1447-59.
  21. Gatica F, Redin C, Abaitua Ch. Emotional and cognitive profile of adolescents with ADHD: Effects of learning mediated interaction. Procedia Soc Behav Sci 2013; 84: 1704-11.
  22. Hughes C, Dunn J, White A. Trick or treat? Uneven understanding of mind and emotion and executive dysfunction in hard-to-manage preschoolers. J Child Psychol Psychiatry 1998; 39: 981-94.
  23. Grosbois N, Houssa N, Mazzone M. How could Theory of Mind contribute to the differentiation of social adjustment profiles of children with externalizing behavior disorders and children with intellectual disabilities? Res Dev Disabil 2013; 34: 2642-60.
  24. Mize J, Pettit GS. Social information-processing and the development of conduct problems in children and adolescents: Looking beneath the surface. In: Sharp C, Fonagy P, Goodyer I. (editors). Social cognition and developmental psychopathology. New York: Oxford University Press; 2008: 141-74.
  25. Pettit GS, Dodge KA, Brown MM. Early family experience, social problem solving patterns, and children’s social competence. Child Dev 1998; 59: 107-20.
  26. Buitelaar JK, Van Deer Wees M, Swaab-Barneveld H, Jan Van Deer Gaag R. Theory of mind and emotion-recognition functioning in autistic spectrum disorders and in psychiatric control and normal children. Dev Psychopathol 1999; 11: 39-58.
  27. Hughes C, Leekam S. What are the links between theory of mind and social relations? Review and reflections and new directions for studies of typical and atypical development. Soc Dev 2004; 13: 590-619.
  28. Jolliffe D, Farrington DP. Examining the relationship between low empathy and bullying. Aggress Behav 2006; 32: 540-50.
  29. Perugini EM, Harvey EA, Lovejoy DW, Sandstrom K, Webb AH. The predictive power of combined neuropsychological measures for attention-deficit/hyperactivity disorder in children. Child Neuropsychol 2000; 6: 101-14.
  30. Ruff ME. Attention deficit disorder and stimulant use: An epidemic of modernity. Clin Pediatr (Phila) 2005; 44(7): 557-63.
  31. Roth RW, Saykin AJ. Executive dysfunction in attention deficit/ hyperactivity disorder: Cognitive and neuromaging finding. Psychiatr Clin North Am 2004; 27(1): 83-96.
  32. Walker S. Gender differences in the relationship between young children's peer-related social competence and individual differences in theory of mind. Genet Psychol 2005; 166(3): 297-312.
  33. Muris P, Stresemann P, Messters C, Marckelbach H, Horselenberg R, Van Den-Hogen T, et al. The tom test: A new instrument for assessing theory of mind in normal children with pervasive developmental disorders. J Autism Dev Disord 1999; 29(1): 67-80.
  34. Qmrany A, Alborzi Sh, Khayer M. [Study of validity and reliability of theory of mind test in a group of mental retardation and normal students in Shiraz]. Journal of psychology 2006; 10(38): 181-99. (Persian)
  35. Jadidi M, Abedi A. [Accommodation and normalization of Connor neuropsychology inventory in children with 5-12 years old in Isfahan]. Isfahan, Iran: University of Isfahan. (Persian)
  36. Farid F, Kamkari K, Safarnya M, Afrooz S. [Comparison of validity of Tehran-new IQ Inventory, Stanford-Binet inventory and fourth version of Wechsler intelligence scale among children with learning disabilities. Journal of learning disability 2013; 4: 70-83. (Persian)
  37. Shiri Aminloo M ‎, Kamkary K, Shokrzadeh S. [The concurrent validity of the new version of the Tehran-Stanford-Binet ‎Intelligence Scale with the Wechsler Intelligence Scale for Children-Revised]. Exceptional education 2013; 7: 50-61. (Persian)
  38. Sprafkin J, Gadow KD, Salisbury H, Schneider J, Long J. Further evidence of reliability and validity of the child symptom Inventory-4: parent checklist in clinically referred boys. Department of psychiatry, state university of New York, NY; 2002: 11794-879.
  39. Alipour A, Mohammad Esmail E. [Credit check and determine cut-off points disorder Child Symptom Inventory-year-old CSI-4 on elementary and secondary school students 6-14 year in Tehran]. Tehran: Exceptional Children Research Institute; 2003. (Persian)
  40. Capage L, Watson AC. Individual differences in theory of mind, aggressive behavior, and social skills in young children. Early Educ Dev 2001; 12: 613-28.
  41. Marsh AA, Blair RJR. Deficits in facial affect recognition among antisocial populations: A meta-analysis. Neurosci Biobehav Rev 2008; 32: 454-65.
  42. Razavieh A, Latifian M, Arefi M. The role of theory of mind and empathy in predicting students overt and sociable aggressive behavior. Journal of psychological study 2007; 2(3-4): 25-38.