کاهش علایم و نشانه‌های افسردگی با استفاده از مداخله‌های مثبت‌گرا: مطالعه‌ی تک‌آزمودنی چند خط پایه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روان‌شناسی بالینی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 دکترای روان‌شناسی، دانشیار دانشگاه شاهد، تهران، ایران

3 دکترای روان‌شناسی بالینی، استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

4 دکتری روان‌شناسی تربیتی، استادیار دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

5 دکترای معارف اسلامی، استادیار دانشکده‌ی علوم حدیث، تهران، ایران

6 دکتری روان‌شناسی، دانشیار دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، مطالعه‌ی کارآمدی روان‌درمانی مثبت‌گرا در کاهش افسردگی افراد دارای علایم و نشانه‌های افسردگی بود.
روش‌کار: برای انجام این پژوهش در سال 1393 از طرح تک‌آزمودنی چند خط ‌پایه با دوره‌ی پی‌گیری استفاده شد. ابتدا از بین افراد دارای علایم و نشانه‌های افسردگی که به یک مرکز مشاوره در تهران مراجعه کرده بودند، 3 نفر به شیوه‌ی نمونه‌گیری هدف‌مند انتخاب شدند. برای هر کدام از ایشان به صورت تصادفی بین 3 تا 7 هفته جلسه، خط پایه در نظر گرفته شد. ارزیابی‌ها با استفاده از مقیاس افسردگی بک-ویرایش دوم، مقیاس افسردگی هامیلتون-17، مقیاس عاطفه‌ی مثبت و منفی، آزمون جهت‌گیری شادکامی و پرسش‌نامه‌ی معنا در زندگی در مرحله‌ی خط پایه، جلسات درمان و چهار ماه بعد از پایان درمان (پی‌گیری) انجام گرفت. مداخله به صورت انفرادی بر اساس دستورالعمل سلیگمن و همکاران (2006) در 6 جلسه توسط پژوهشگر انجام شد.
یافته‌ها: این پژوهش نشان می‌دهد که هر سه مراجع با شروع درمان روند کاهشی را در طراز نمرات افسردگی بک (71%) و افسردگی هامیلتون (61%) نشان می‌دهند. این نتایج در پایان دوره‌ی پی‌گیری نیز حفظ شده و درمان برای هر سه مراجع، موثر بوده است. هم‌چنین طراز نمرات شرکت‌کنندگان در مولفه‌های روان‌درمانی مثبت‌گرا مثل احساس لذت، تقویت توان‌مندی‌ها و احساس معنا در طی جلسات درمان، روند افزایشی داشته است.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد روان‌درمانی مثبت‌گرا به عنوان یک درمان کوتاه‌مدت موثر برای کاهش علایم و نشانه‌های افسردگی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها