اعتبار و روایی سازه‌ی فهرست 25 سئوالی نشانه‌های روان‌شناختی (SCL-25)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روان‌شناسی تربیتی، گروه روان‌شناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 استادیار گروه مشاوره، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

چکیده

مقدمه: فهرست 90 نشانه‌ای (SCL-90) ابزاری پرکاربرد در مطالعات مربوط به حیطه‌ی سلامت روان است. تعداد زیاد عبارت‌های این فهرست، استفاده از آن را با وجود اشتیاق پژوهشگران، با محدودیت مواجه می‌سازد. هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی، روایی واگرا و پایایی فهرست 25 نشانه‌ای بود.
روش‌کار: در یک طرح همبستگی و اعتباریابی آزمون، 1076 نفر( 553 زن و 523 مرد) با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از میان تمامی شاغلین در مدارس استان خراسان شمالی، انتخاب شدند و SCL-25، فرم کوتاه بهزیستی روان‌شناختی ریف (1989) و فرم کوتاه بهزیستی اجتماعی کی‌یز (1998) را تکمیل کردند. بررسی روایی با تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و نیز روایی واگرا و بررسی پایایی با همسانی درونی، آلفای کرونباخ و ضریب دو نیمه‌سازی با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS نسخه‌ی 17 و LISREL8.54  صورت گرفت. 
یافته‌ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با الگوی مولفه‌های اصلی و چرخش واریماکس از ساختار 7 عاملی SCL-25 حمایت کرد که 16/82 درصد واریانس را تبیین می‌کرد. تحلیل عاملی تاییدی نیز حاکی از برازش مناسب ساختار 7 عاملی با الگوی زیربنایی بود.  همبستگی منفی و معنی‌داری نیز (05/0>P)، میان خرده‌مقیاس‌های SCL-25 و ابعاد بهزیستی روان‌شناختی و اجتماعی وجود داشت که نشان‌دهنده‌ی روایی واگرای مناسب SCL-25 بود. بررسی پایایی ابزار، نشان‌دهنده‌ی آن بود که رابطه‌ی مثبت و معنی‌داری میان خرده‌مقیاس‌های SCL-25 وجود داشته و ضرایب آلفای کرونباخ 71/0 تا 95/0 و ضرایب دو نیمه‌سازی 65/0 تا 96/0 برای خرده‌مقیاس‌ها و کل آزمون به دست آمد.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد ساختار 7 عاملی SCL-25، به دلیل کوتاهی و چندبعدی بودن و نیز روایی عاملی و واگرا و پایایی مناسب، ابزار مناسبی جهت استفاده در موقعیت‌های پژوهشی و بالینی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها