اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر روی قربانیان جنسی روابط عاطفی: مطالعه‌ی تک‌موردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشکده‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 دانشجوی دکترای روان‌شناسی، دانشکده‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

4 دانشجوی دکترای روان‌شناسی، دانشکده‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

5 استاد گروه روان‌شناسی، دانشکده‌ی روان-شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

6 کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشکده‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

7 کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشکده‌ی علوم رفتاری و سلامت روان، انستیتو روان‌پزشکی تهران

چکیده

مقدمه: درمان متمرکز بر هیجان، یک مداخله‌ی کوتاه‌مدت است که می‌تواند مجموعه‌ای از تخریب‌های ناشی از اختلال استرس پس از آسیب (PTSD) را که ناشی از سوء‌استفاده‌ی جنسی است، مورد هدف قرار ‌دهد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر روی قربانیان جنسی روابط عاطفی بود.
روش‌کار: بررسی حاضر به روش طرح آزمایش تک‌موردی و از نوع خط پایه‌ی چندگانه انجام شد. به این منظور سه آزمودنی (سه دختر) به شیوه‌ی نمونه‌گیری هدف‌مند انتخاب شدند. درمان متمرکز بر هیجان، 12 جلسه‌ی هفتگی در سال 91-1390 در مرکز مشاوره‌ی دانشگاه تبریز به کار گرفته شد و مرحله‌ی پی‌گیری نیز سه ماه پس از پایان درمان دنبال شد. آزمودنی‌ها در مرحله‌ی پیش از درمان (خط پایه) و در طی جلسات و مراحل پی‌گیری سه ماهه پرسش‌نامه‌های مقیاس استرس پس از آسیب، عزت نفس روزنبرگ، افسردگی بک، اضطراب بک و نشخوار فکری را تکمیل کردند. همچنین در مرحله پیش از درمان، پرسش‌نامه‌ی استرس پس از آسیب و سلامت عمومی (GHQ-28) را برای ورود به پژوهش کامل کردند. برای تحلیل داده‌ها از روش معنی‌داری بالینی و  شاخص درصد بهبودی استفاده شد.
یافته‌ها: درمان متمرکز بر هیجان، موجب کاهش معنادار نشانگان PTSD، افسردگی، اضطراب، نشخوار فکری و نیز افزایش معنی‌دار عزت نفس در آزمودنی‌ها شده است. به علاوه این نتایج در پی‌گیری سه ماهه در تمامی موارد توانسته روند بهبودی پایداری را داشته باشد.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد درمان متمرکز بر هیجان، در تعدیل نشانگان بالینی قربانیان جنسی روابط عاطفی موثر است و باعث بهبودی عزت نفس آن‌ها می‌گردد.

کلیدواژه‌ها