اثر تمرینات نوروفیدبک بر اضطراب حالتی-رقابتی ورزشکاران دو و میدانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تربیت بدنی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 کارشناسی ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه پیام نور واحد تهران جنوب

3 استادیار روان پزشکی کودک و نوجوان، مرکز تحقیقات روان پزشکی و علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی مشهد

4 دانشیار رفتار-حرکتی، دانشکده ی تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران

چکیده

مقدمه: این پژوهش به اثر تمرینات نوروفیدبک بر اضطراب حالتی-رقابتی و مولفه‌های آن در ورزشکاران دو و میدانی پرداخته است.
روش‌کار: این کارآزمایی بالینی به صورت پیش و پس‌آزمون با 3 گروه آزمون، شاهد و شم می‌باشد. از میان ورزشکاران زن و مرد دو و میدانی شهر مشهد در سال 1390تعداد 36 نفر به صورت داوطلبانه و هدف‌دار انتخاب شدند، نمونه‌ها به صورت تصادفی در 3 گروه 12 نفری (آزمون، شم و شاهد) قرار گرفتند. مداخله‌ی آزمایشی در قالب پروتکل افزایش آلفا در نواحیO1 و O2 در مدت 12 جلسه اجرا شد. میزان اضطراب با پرسش‌نامه‌ی اضطراب رقابتی ایلی‌نویز اندازه‌گیری شد. این پرسش‌نامه سه عامل مستقل شناختی، جسمانی و اعتماد به نفس را می‌سنجد. جهت تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس یک‌سویه و در صورت معنی‌داری از آزمون تعقیبی استفاده شد.
یافته‌ها: تفاوت معنی‌داری بین تمرینات نوروفیدبک و اضطراب بدنی، شناختی و اعتماد به نفس ورزشکاران مشاهده شد. بر اساس نتایج آزمون تعقیبی، اختلاف معنی‌داری در مولفه‌های بدنی، شناختی و اعتماد به نفس بین گروه‌های آزمایش با شاهد و آزمون با شم وجود داشت و بین گروه‌های شم با شاهد، اختلاف معنی‌داری مشهود نبود. ارتباط معنی‌داری بین تمرینات نوروفیدبک و بهبود مولفه‌های بدنی، شناختی و اعتماد به نفس اضطراب حالتی-رقابتی وجود داشت (به ترتیب 001/0=P، 002/0=P و 001/0=P).
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد نوروفیدبک باعث آرامش همراه با هوشیاری، کاهش اضطراب و یکپارچگی مغز می‌شود و مغز با ترکیب مستمر فعالیت الکتریکی موثر خود در طول جلسات تمرین به تعادل دست پیدا می‌کند.

کلیدواژه‌ها


1. Diane G. [Psychological dynamics of sport and exercise]. Tehran: Kowsar; 2004: 275-8. (Persian)
2. Steinberg M, Othmer S. The 20 hour solution: Training minds to concentrate and self-regulate naturally without medication. USA: Robert and Reed; 2004: 48-92.
3. Bakhshayesh AR. [Biofeedback (General concepts, principles, methods and application)]. Yazd: Yazd University; 2010: 15-70. (Persian)
4. Naienian MR, Babapoor J, Shaiery M, Rostami R. [The effect of neurofeedback instruction on decline of generalized anxiety disorder and patients life quality]. Journal of psychology of University of Tabriz 2005; 4: 176-202. (Persian)
5. Jordanova NP, Demerdziera A. Biofeedback training for peak performance in sport- case study. Macedonian journal of medical sciences 2010; 3(2): 113-18.
6. Khajevand NA. [Sport psychology]. Tehran: Kowsar; 2001: 102-6. (Persian)
7. Abdoli B. [Psycho-social foundation of physical education and sport]. Tehran: Bamdad; 2005: 100-2. (Persian)
8. Singer K. Neurofeedback on performance anxiety in dancers. J Dance Med Sci 2004; 8(3): 78-81.
9. Agnihotri HP, Sanhu, MSJ. Biofeedback approach in the treatment of generalized anxiety disorder. Iran J Psychiatry 2007; 2: 90-5.
10. Mahini M. [The effect of neurofeedback training on the athletic performance of chess national team]. MA. Dissertation. Tehran: University of Tehran, College of physical education and sport science, 2010: 45-60. (Persian)
11. Egner T, Gruzelier JH. EEG biofeedback of low beta band components: Frequency-specific effects on variables of attention and event-related brain potentials. Clin Neurophysiol 2004; 115: 131-9.
12. Hafeznia MR. [An introduction to the research method in humanities/total revision with additions]. Tehran: Samt; 1998: 164-5. (Persian)
13. Hashemian P, Farrokhi A, Mirifar A, Keyhani M, Sadjadi SA. [The effect of neurofeedback training on attention rate in proficient athletics]. Journal of fundamentals of mental health. (Persian) (In press)
14. Goharrokhi S. [Investigating the rate of athletes’ anxiety in cognitive and motor- cognitive fields]. MA. Dissertation. Mashhad: Islamic Aazd University, College of physical education and sport sciences, 2005: 45-7. (Persian)
15. Milton J, Solodkin A, Hlustik P, Small SL. The mind of expert motor performance is cool and focused. Neuroimage 2007; 35(2): 804-13.
16. Monastra VJ, Monastra DM, George S. The effect of stimulant therapy, EEG biofeedback, and parenting style on the primary symptoms of attention-deficit/hyperactivity disorder. Applied Psychophysiol Biofeedback 2002; 27(4): 231-49.