شیوع اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی و رابطۀ آن با افسردگی، اضطراب و استرس در میان کاربران اینترنت در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه روان شناسی سلامت و بالینی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی،دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکترای وران شناسی بالینی، گروه روان شناسی بالینی و سلامت، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران

3 دانشجوی دکترhی تخصصی مطالعات اعتیاد، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: با ابداع تلفن‌های هوشمند و بهبود اتصال به اینترنت، استفاده از شبکه‌های اجتماعی بخشی ضروری از زندگی روزمرۀ افراد را تشکیل می‌دهد. پژوهش حاضر با هدف تعیین شیوع و عوامل همراه اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در میان کاربران اینترنت در ایران انجام شده است.
روش کار: شرکت کنندگان 5360 نفر بودند که از طریق زمینه‌یابی آنلاین در این پژوهش شرکت کردند. اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی از طریق آزمون اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی (SNA-T)  و عوامل همراه با شبکه‌های اجتماعی از طریق مقیاس استرس، اضطراب و افسردگی (DASS-21) اندازه‌گیری شد. از آمون‌های آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون لجستیک به منظور تحلیل‌های آماری استفاده شد.
یافته ها: مشخص شد که 7/29، 2/11 و 9/0 درصد افراد به ترتیب اعتیاد پایین، متوسط و شدید به شبکه‌های اجتماعی داشتند. همچنین نوجوانان و جوانان به صورت معناداری اعتیاد بالاتری به شبکه‌های اجتماعی نسبت به بزرگسالان داشتند. افرادی که سطوح بالایی از افسردگی، اضطراب و استرس داشتند، به طور معناداری اعتیاد بالاتری به شبکه‌های اجتماعی نسبت به افراد با سطوح پایین افسردگی، اضطراب و استرس داشتند (001/0P<).
نتیجه‌گیری: یافته‌ها شیوع اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی و همبودی با افسردگی، اضطراب و استرس را نشان می‌دهد. اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی به عنوان تشخیص اولیه یا به عنوان پیامد دیگر اختلالات روان پزشکی، باید در مداخلات روان پزشکی و روان شناختی مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


  1. Moqbel M, Kock N. Unveiling the dark side of social networking sites: Personal and work-related consequences of social networking site addiction. Information management 2018; 55: 109-19.
  2. Boyd D, Ellison N. Social network sites: definition, history, and scholarship. IEEE engineering management review 2010; 3: 16-31.
  3. Ellison NB, Vitak J, Gray R, Lampe C. Cultivating social resources on social network sites: Facebook relationship maintenance behaviors and their role in social capital processes. J Comput Mediat Commun 2014; 19: 855-70.
  4. Griffiths MD. Social networking addiction: Emerging themes and issues. J Addict Res Ther 2013; 4: 201-34.
  5. Facebook. Company Info: Facebook Newsroom. [cited 2017]. Available from: https://newsroom.fb.com/company-info.
  6. Ho SS, Lwin MO, Lee EW. Till logout do us part? Comparison of factors predicting excessive social network sites use and addiction between Singaporean adolescents and adults. Comput Human Behav 2017; 75: 632-42.
  7. Durkee T, Kaess M, Carli V, Parzer P, Wasserman C, Floderus B, et al. Prevalence of pathological internet use among adolescents in Europe: demographic and social factors. Addiction 2012; 107: 2210-22.
  8. Kuss DJ, Griffiths MD. Online social networking and addiction-a review of the psychological literature. Int J Environ Res Public Health 2011; 8: 3528-52.
  9. Turel O, Romashkin A, Morrison KM. Health outcomes of information system use lifestyles among adolescents: videogame addiction, sleep curtailment and cardio-metabolic deficiencies. PloS One 2016; 11: 154-64.
  10. Andreassen CS, Torsheim T, Brunborg GS, Pallesen S. Development of a Facebook addiction scale. Psychol Rep 2012; 110: 501-17.
  11. He Q, Turel O, Bechara A. Brain anatomy alterations associated with Social Networking Site (SNS) addiction. Scientific reports 2017; 7: 450-64.
  12. Pelling EL, White KM. The theory of planned behavior applied to young people's use of social networking web sites. CyberPsychol Behav 2009; 12: 755-95.
  13. Davenport SW, Bergman SM, Bergman JZ, Fearrington ME. Twitter versus Facebook: Exploring the role of narcissism in the motives and usage of different social media platforms. Comput Human Behav 2014; 32: 212-20.
  14. Balakrishnan V, Shamim A. Malaysian Facebookers: Motives and addictive behaviours unraveled. Comput Human Behav 2013; 29: 1342-9.
  15. SPSS I. Statistics, version 20. New York: Somers; 2012.
  16. Henry JD, Crawford JR. The short‐form version of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS‐21): Construct validity and normative data in a large non‐clinical sample. Br J Clin Psychol 2005; 44: 227-39.
  17. Asghari A, Saed F, Dibajnia P. Psychometric properties of the Depression Anxiety Stress Scales-21 (DASS-21) in a non-clinical Iranian sample. Int J Psychol 2008; 2: 82-102.
  18. Poli R, Agrimi E. Internet addiction disorder: prevalence in an Italian student population. Nord J Psychiatry 2012; 66: 55-9.
  19. Niemz K, Griffiths M, Banyard P. Prevalence of pathological Internet use among university students and correlations with self-esteem, the General Health Questionnaire (GHQ), and disinhibition. Cyberpsychol Behav 2005; 8: 562-70.
  20. Pempek TA, Yermolayeva YA, Calvert SL. College students' social networking experiences on Facebook. J Appl Dev Psychol 2009; 30: 227-38.
  21. Thompson SH, Lougheed E. Frazzled by Facebook? An exploratory study of gender differences in social network communication among undergraduate men and women. Coll Stud J 2012; 46: 88-99.
  22. Larson RW. Toward a psychology of positive youth development. Am Psychologist 2000; 55: 170.
  23. Davis KE. Young People's Digital Lives: The impact of interpersonal relationships and digital media use on adolescents' sense of identity. Harvard: Harvard University; 2011.
  24. Prencipe A, Kesek A, Cohen J, Lamm C, Lewis MD, Zelazo PD. Development of hot and cool executive function during the transition to adolescence. J Exp Child Psychol 2011; 108: 621-37.
  25. Dong G, Lu Q, Zhou H, Zhao X. Impulse inhibition in people with Internet addiction disorder: electrophysiological evidence from a Go/NoGo study. Neurosci Lett 2010; 485: 138-42.
  26. Dieris-Hirche J, Bottel L, Bielefeld M, Steinbüchel T, Kehyayan A, Dieris B, et al. Media use and Internet addiction in adult depression: A case-control study. Comput Human Behav 2017; 68: 96-103.
  27. Charlton JP. A factor‐analytic investigation of computer ‘addiction’and engagement. Br J Psychol 2002; 93: 329-44.
  28. Wickel TM. Narcissism and social networking sites: the act of taking selfies. Elon journal of undergraduate research in communications 2015; 6(1): 5-12.
  29. Carli V, Durkee T, Wasserman D, Hadlaczky G, Despalins R, Kramarz E, et al. The association between pathological internet use and comorbid psychopathology: A systematic review. Psychopathology 2013; 46: 1-13.
  30. Ko C-H, Yen J-Y. The association between Internet addiction and psychiatric disorder: A review of the literature. Eur Psychiatry 2012; 27: 1-8.
  31. Pani PP, Maremmani I, Trogu E, Gessa GL, Ruiz P, Akiskal HS. Delineating the psychic structure of substance abuse and addictions: should anxiety, mood and impulse-control dysregulation be included? J Affect Disord 2010; 122: 185-97.
  32. Pettinati HM, O-Brien CP, Dundon WD. Current status of co-occurring mood and substance use disorders: A new therapeutic target. Focus 2015; 13: 356-62.
  33. Shaffer HJ, Hall MN, Vander Bilt J. Computer addiction: A critical consideration. Am J Orthopsychiatry 2000; 70: 162.
  34. Montag C, Bey K, Sha P, Li M, Chen YF, Liu WY, et al. Is it meaningful to distinguish between generalized and specific Internet addiction?. Asia Pac Psychiatry 2015; 7: 20-6.
  35. Merikangas KR, He J-p, Burstein M, Swanson SA, Avenevoli S, Cui L, et al. Lifetime prevalence of mental disorders in US adolescents. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2010; 49: 980-9.
  36. Deady M, Teesson M, J Kay-Lambkin F. Treatments for co-occurring depression and substance use in young people: a systematic review. Curr Drug Res Rev 2014; 7: 3-17.