نقش واسطه‌ای شرم و گناه در رابطه‌ی شفقتِ خود و اهمال کاری تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، گروه روان شناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 دکترای روان شناسی سلامت، گروه روان شناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

مقدمه: اهمال کاری از پدیده­های گسترده در میان افراد است که پیامدهای منفی بسیاری را به همراه دارد و با عوامل شناختی، هیجانی و انگیزشی بسیاری در ارتباط است. پژوهش حاضر ارتباط بین اهمال کاری تحصیلی و شفقت خود و نقش هیجانات خودآگاه (شرم و گناه) را در این ارتباط مورد بررسی قرار می­دهد.
روش کار: در این مطالعه، 165 نفر از دانشجویان ساکن خوابگاه­های دانشجویی دانشگاه شیراز (86 پسر و 79 دختر) در نیم سال اول تحصیلی 1394-1395 با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه­های شفقت خود، اهمال کاری تحصیلی و نسخه­ی سوم از پرسشنامه­ی عواطف خودآگاه پاسخ دادند و اطلاعات به دست آمده با به کار بردن مدل تحلیل مسیر از طریق رگرسیون خطی چند متغیره مورد بررسی قرار گرفت.
یافته­ها: یافته­های پژوهش حاکی از این بود که اهمال کاری به صورت مثبت با شرم، افسردگی، اضطراب و استرس، و به صورت منفی با گناه رابطه دارد. از طرف دیگر، شفقت خود دارای رابطه­ی منفی با اهمال کاری، شرم، افسردگی، اضطراب و استرس است. نتایج تحلیل مسیر حاکی از آن بود که شفقت خود در رابطه­ی بین اهمال کاری و شرم و گناه نقش واسطه­ای دارد.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که شفقت خود با کاهش آمادگی برای شرم، می­تواند به کاهش اهمال کاری و همچنین کاهش افسردگی، اضطراب و استرس منجر شود.

کلیدواژه‌ها


  1. Lay CH. At last, my research article on procrastination. J Res Pers 1986; 20(4): 474-95.
  2. Steel P. The nature of procrastination: A meta-analytic and theoretical review of quintessential self-regulatory failure. Psychol Bull 2007; 133(1): 65-94.
  3. Davidson J. The 60 second procrastinator: Sixty solid techniques to jump-start any project and get your life in gear! MA: Adams Media Corporation; 2004.
  4. Hill MB, Hill DA, Barrall JF, Chabot AE. A survey of college faculty and student procrastination. Coll Stud J 1978; 12(3): 256-62.
  5. Ferrari JR. Self-handicapping by procrastinators: Protecting self-esteem, social-esteem, or both? J Res Pers 1991; 25(3): 245-61.
  6. Aremu AO, Williams TM, Adesina FT. Influence of academic procrastination and personality types on academic achievement and efficacy of in-school adolescents in Ibadan. IFE Psychologia 2011; 19(1): 93-113.
  7. Balkis M. Academic procrastination, academic life satisfaction and academic achievement: The mediation role of rational beliefs about studying. J Cogn Behav Psychother 2013; 13(1): 57-74.
  8. Fee RL, Tangney JP. Procrastination: A means of avoiding shame or guilt? J Soc Behav Pers 2000; 15(5): 167-84.
  9. Strongman KT, Burt CD. Taking breaks from work: An exploratory inquiry. J Psychol 2000; 134(3): 229-42.
  10. Sirois FM, Melia-Gordon ML, Pychyl TA. I'll look after my health, later: An investigation of procrastination and health. Pers Individ Dif 2003; 35(5): 1167-84.
  11. Harriott J, Ferrari JR. Prevalence of procrastination among samples of adults. Psychol Rep 1996; 78(2): 611-16.
  12. Kim KR, Seo EH. (2015). The relationship between procrastination and academic performance: A meta-analysis. Pers Individ Dif 2015; 82: 26-33.
  13. Lay CH, Schouwenburg HC. (1993). Trait procrastination, time management, and academic behavior. J Soc Behav Pers 1993; 8(4): 647-62.
  14. Solomon LJ, Rothblum ED. Academic procrastination: Frequency and cognitive-behavioral correlates. J Couns Psychol 1984; 31(4): 503-9.
  15. Neff KD. The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self Identity 2003; 2(3): 223-50.
  16. Saeedi Z, Ghorbani N, Sarafraz MR, Sharifian MH. [The relationship between self-compassion, self-esteem, and regulation of self-conscious emotions]. Research in psychological health 2012; 6(3): 1-9. (Persian)
  17. Hooman HA. [Structural equation modeling with LISREL application]. Tehran: The Organization for Researching and Composing University Textbooks in Humanities; 2008. (Persian)
  18. Hosseinchari M, Dehghani Y. [Predicting the degree of academic procrastination based on self-regulation strategies in learning]. Research in educational systems 2008; 4: 63-73. (Persian)
  19. Momeni F, Shahidi S, Mootabi F, Heydari M. [Psychometric properties of a Farsi version of the Self-Compassion Scale (SCS)]. Contemporary psychology 2014; 8(2): 27-40. (Persian)
  20. Roshan Chesli R, Atri Fard M, Noori Moghadam S. [Investigating the validity and reliability of the third revised version self-conscious affect scale for adults]. Clinical psychology and personality 2007; 14: 31-46. (Persian)

S21. Tangeney JP, Dearing RL. Shame and guilt. New York and London: Guilford; 2002.

  1. Antony MM, Bieling PJ, Cox BJ, Enns MW, Swinson RP. The 42-item and 21-item versions of the Depression Anxiety Stress Scales in clinical groups and a community sample. Psychol Assess 1998; 10(2): 176-81.
  2. Asghari Moghadam MA, Saed F, Dibajnia P, Zangene J. [Preliminary evaluation of validity and reliability of depression, anxiety, and stress scales in non-clinical samples]. Clinical psychology and personality 2008; 15: 23-38. (Persian)
  3. Sirois FM. Procrastination and stress: Exploring the role of self-compassion. Self Identity 2013; 13(2): 128-45.
  4. Neff KD, Rude SS, Kirkpatrick KL. An examination of self-compassion in relation to positive psychological functioning and personality traits. J Res Pers 2007; 41(4): 908-16.
  5. Terry ML, Leary MR. Self-compassion, self-regulation, and health. Self Identity 2011; 10(3): 352-62.
  6. Wohl MJ, Pychyl TA, Bennet SH. I forgive myself; now I can study: How self-forgiveness for procrastinating can reduce future procrastination. Pers Individ Dif 2010; 48(7): 803-8.