مقایسه فرآیند و محتوای خانواده و ویژگی‌های شخصیتی بین مادران کودکان مبتلا به اوتیسم و عادی (15 ـ 6 سال)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خمین، خمین، ایران

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

مقدمه: داشتن یک کودک اوتیستیک فشار روانی زیادی به خانواده وارد می‌کند و در درازمدت بر کارکردهای خانواده و ویژگی­های روان­شناختی مادران تاثیر می‌گذارد. از این رو، پژوهش حاضر به منظور مقایسه فرآیند و محتوای خانواده و ویژگی‌های شخصیتی مادران دارای کودکان اختلال اوتیسم و مادران کودکان عادی در تهران انجام شد.
روش­کار: در این پژوهش علی-مقایسه­ای 29 مادر دارای کودک با اختلال اوتیسم مشغول به تحصیل در یکی از مدارس اوتیسم و 35 مادر کودک عادی در سال 1393 به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. با استفاده از پرسش­نامه‌های شخصیتی نئو و مقیاس فرآیند و محتوای خانواده، داده‌ها جمع‌آوری و با آزمون تی استودنت تحلیل شدند.
یافته­ها: ویژگی شخصیتی روان­نژندی در مادران دارای کودک اوتیسم بالاتر از مادران کودک عادی است (01/0 > Pو 89/4-= t) و  کارکردهای فرآیندی (01/0 > Pو30/5 =t) و محتوایی خانواده (01/0 > Pو52/4=t) در مادران دارای کودک اوتیسم پایین‌تر از مادران کودک عادی است.
نتیجه­گیری: بر اساس نتایج، داشتن کودک مبتلا به اختلال اوتیسم سطح فشار روانی و اضطراب مادران را افزایش می‌دهد که به تدریج ویژگی شخصیتی روان نژندی مادران را تشدید می‌کند و کارکردهای کارآمد خانواده در دو بعد فرآیند و محتوای خانواده را کاهش می‌دهد. لذا پیشنهاد می‌شود در مداخلات روانی- آموزشی برای پیشگیری و درمان اختلال اوتیسم به کارکردهای خانواده توجه شود.

کلیدواژه‌ها