درمان‌های دارویی اختلال اضطراب اجتماعی: مرور کوتاه بر شواهد موجود و چشم‌اندازهای آینده

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 وکیل آباد، انتهای باهنر، پردیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد، خوابگاه بوستان

2 دانشیار روانپزشکی، گروه روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی، دانشکده پزشکی، بیمارستان ابن‌سینا، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

10.22038/jfmh.2025.93086.3316

چکیده

زمینه: 
اختلال اضطراب اجتماعی (Social Anxiety Disorder; SAD) یکی از شایع‌ترین اختلالات اضطرابی است که با ترس از ارزیابی منفی در موقعیت‌های اجتماعی تعریف می‌شود. درمان‌های دارویی این اختلال عمدتاً بر محور تعدیل انتقال سروتونرژیک و تقویت نوروپلاستیسیته متمرکزند.
روش:
این مرور نظام‌مند با استفاده از پایگاه داده اختصاصی شامل بیست‌وپنج مقاله منتشرشده بین سال‌های 2020 تا 2025 انجام شد؛ از میان آن‌ها، ۱۷ مطالعه بالینی تصادفی یا مرور نظام‌مند مرتبط با دارودرمانی اختلال اضطراب اجتماعی برای تحلیل نهایی انتخاب گردید.
یافته‌ها: 
داروهای SSRI و SNRI به‌ترتیب مؤثرترین درمان‌های خط اول باقی می‌مانند و به‌ویژه در ترکیب با CBT بیشترین اثر بالینی و کاهش نمرات HAM‑A و LSAS را نشان می‌دهند. درمان‌های کمکی مبتنی بر تنظیم گلوتامات و گیرنده α7 نیکوتینی نیز با افزایش نوروپلاستیسیته و تسهیل خاموشی ترس همراه بودند. مطالعات جدید بر نقش مدار آمیگدال–هیپوکامپ–پرکونئوس (بخش میانی لوب آهیانه، مرتبط با خودآگاهی اجتماعی) و تعدیل هم‌زمان SERT/DAT تأکید دارند.
نتیجه‌گیری: 
یافته‌ها حاکی از آن است که مسیر آینده درمان SAD نیازمند تمرکز بر شخصی‌سازی درمان دارویی و ادغام رویکردهای نوروبیولوژیک با مداخلات شناختی–رفتاری است. ترکیب داروهای تعدیل‌کننده نوروپلاستیسیته با درمان‌های مبتنی بر مواجهه، امیدبخش‌ترین چشم‌انداز برای تثبیت پایدار بهبودی در SAD است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات