بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی نسخه ی فارسی پرسش نامه‌ی نظم جویی شناختی هیجان- فرم کودکان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه تربیت معلم تهران

3 کارشناس ارشد روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هدف این پژوهش، تهیه‌ی نسخه‌ی فارسی پرسش‌نامه‌ی نظم‌جویی شناختی هیجان- فرم کودکان (CERQ-K-P) و بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی آن در جامعه‌ی کودکان ایرانی بود.
روش‌کار: نسخه‌ی انگلیسی CERQ-K پس از آماده‌سازی با روش ترجمه‌ی مضاعف بر روی 531 نفر (258 نفر پسر و 273 نفر دختر) از دانش‌آموزان پایه‌های سوم، چهارم و پنجم ابتدایی شهر مشهد در سال تحصیلی 90-1389 اجرا و اعتبار نسخه‌ی CERQ-K-P از طریق همسانی درونی و همبستگی‌های مجموعه‌ی ماده بررسی گردید. ساختار عاملی مقیاس با هر دو شیوه‌ی تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مولفه‌ی اصلی با استفاده از چرخش واریماکس ارزیابی و روایی پرسش‌نامه‌ی مذکور، از طریق همبستگی بین خرده‌مقیاس‌ها و روایی ملاکی بررسی گردید.
یافته ‌ها: ضرایب آلفای کرونباخ برای تمام خرده‌مقیاس‌ها و کل مقیاس در هر دو جنس و کل شرکت‌کنندگان از نظر روان‌سنجی، مطلوب بوده و دامنه‌ی اکثر همبستگی‌های مجموعه‌ی ماده بیشتر از 4/0 بود. بررسی ساختار عاملی این
پرسش‌نامه با استفاده از روش تحلیل عامل اکتشافی از الگوی 9 عاملی اصلی CERQ-K حمایت کرد که 68 درصد واریانس را تبیین می‌کرد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز حاکی از برازش مطلوب و قابل قبول ماده‌ها بود. به علاوه، الگوی ضرایب همبستگی بین خرده‌مقیاس‌ها و روایی ملاکی هم‌زمان
پرسش‌نامه، با مقیاس اضطراب چندبعدی کودکان و مقیاس افسردگی کودکان، بیانگر روایی خوب این مقیاس بود.
نتیجه ‌گیری: نسخه‌ی فارسی پرسش‌نامه‌ی نظم‌جویی شناختی هیجان فرم کودکان در جامعه‌ی ایران اعتبار و روایی خوبی دارد و ابزار مناسبی جهت فرآیندهای غربالگری، تشخیص و درمان مشکلات مختلف هیجانی در موقعیت‌های بالینی و پژوهشی می‌باشد.
 
 

کلیدواژه‌ها

اصل مقاله

در سال‌های اخیر سازه­ی نظم­جویی هیجان[1] در گستره­ی پژوهشی و نظری، توجه زیادی را به خود معطوف نموده است. برخی از نظریه­پردازان این سازه را تنها به عنوان یک حالت درونی (شامل برانگیختگی فیزیولوژیکی[2] و فرآیندهای توجه[3]) در نظر گرفته­اند، اما اکثر پژوهشگران آن را به عنوان یک سازه که دربرگیرنده‌ی چندین مولفه می‌باشد مورد توجه قرار داده­اند. این مولفه­ها عبارتند از: 1- ابعاد درونی درک و شناسایی هیجان‌های خود و تعدیل یا مقابله‌ی[4] مناسب با آن­ها، 2- مولفه­ی اجتماعی درک و شناسایی حالت هیجانی همسالان و اعضای خانواده و 3- مولفه‌ی رفتاری که دربرگیرنده‌ی پاسخ‌دهی مناسب در موقعیت‌های بین فردی است (1،2). تا کنون پذیرفته‌ترین تعریف نظم­جویی هیجان توسط تامپسون[5] ارایه شده است (1). وی بر این باور است که نظم­جویی هیجان شامل فرآیندهای درونی و برونی است که مسئول نظارت، ارزیابی و تغییر واکنش‌های هیجانی، به خصوص ویژگی‌های شدت و زمان در رسیدن به اهداف است. نظم­جویی هیجان یک مفهوم بسیار پیچیده و گسترده می‌باشد که دامنه‌ی وسیعی از پاسخ‌های شناختی، هیجانی، رفتاری و فیزیولوژیکی را دربرمی‌گیرد و می‌تواند به صورت هوشیار[6] یا ناهوشیار[7]، خودکار[8] یا
تلاش­مند[9] انجام شود (1،6-3). این سازه شامل مهارت­ها و راهبردهایی برای نظارت، ارزشیابی و تغییر واکنش‌های هیجانی است. راهبردهای نظم­جویی هیجان نه تنها شدت و فراوانی حالت­های هیجانی را کاهش می‌دهد، بلکه باعث ایجاد و حفظ هیجان‌ها نیز می­گردد (7). بنابراین فرآیندهای نظم­جویی هیجان نه تنها بر هیجان‌های منفی بلکه بر هیجان‌های مثبت نیز متمرکز است (5). افزون بر این، در متون امروزی نقش نظم­جویی هیجان در تبیین الگوهای روان­شناسی مرضی تحولی[10] بیش از پیش مورد توجه واقع شده است (8). الگوهای نظری موجود در این زمینه، نشان­دهنده‌ی آن است که نظم­جویی هیجانی موفق با پیامدهای سلامتی خوب و بهبود روابط و نیز عملکرد مطلوب تحصیلی و شغلی (9) و در عوض مشکلات موجود در نظم­جویی هیجان با اختلال‌های روانی (10،8) از جمله اختلال شخصیت مرزی[11] (13-11)، اختلال افسردگی اساسی[12] (14)، اختلال دوقطبی[13] (15)، اختلال اضطراب منتشر[14] (16،17)، اختلال اضطراب اجتماعی[15] (18)، اختلالات خوردن[16] (19)، اختلال استرس پس از سانحه[17] (20)، سوءمصرف مواد و الکل (21) ارتباط دارد. هرچند نظریه‌ها و پژوهش‌ها بر منشا زیست­شناختی هیجان تاکید نموده‌اند اما افراد می‌توانند بر زمان، چگونگی و شیوه­ی ابراز هیجان خود، تاثیر بگذارند (22).

در یک نگاه کلی می­توان اظهار داشت که افراد برای تنظیم فرآیندهای مختلف هیجانی از راهبردهای متفاوتی استفاده
می­کنند. یکی از متداول­ترین راهبردهای نظم­جویی هیجان، استفاده از فرآیندهای شناختی (یا نظم­جویی شناختی هیجان[18]) است. نظم­جویی هیجان از طریق شناخت­ها در زندگی روزمره­ی افراد به چشم می­خورد. شناخت­ها یا فرآیندهای شناختی به افراد کمک می­کنند که هیجان­ها و احساس­های خود را تنظیم نموده و توسط شدت هیجان­ها مغلوب نشوند. فرآیندهای شناختی را می‌توان به فرآیندهای ناهوشیار (مانند فرافکنی[19] و انکار[20]) و هوشیار نظیر ملامت خویش[21]، فاجعه­سازی[22] و نشخوارگری[23] تقسیم نمود.

یادآور می­شود که نظم­جویی شناختی هیجان بر فرآیندهای هوشیار تمرکز دارد (23). راهبردهای نظم­جویی شناختی هیجان[24] عبارتند از پاسخ‌های شناختی به رویدادهای فراخوانده شده توسط هیجان که به صورت هوشیار سعی می‌کنند تا اهمیت و یا نوع تجربه هیجانی را تغییر دهند (24). روشن است که نظم­جویی هیجان از طریق افکار یا شناخت­ها به طور غیر قابل اجتنابی با زندگی افراد مرتبط بوده و به آن‌ها کمک می‌کند تا هیجان‌ها و احساس‌های خود را مدیریت کرده و نظم بخشیده و به خصوص در زمان تجربه­ی رویدادهای تهدیدآمیز و تنش­زا به خاطر هیجان‌های­شان در هم نریزند. راهبردهای
نظم­جویی شناختی هیجان، نقش بسیار مهمی در گسترش مشکلات هیجانی و رفتاری بعد از تجربه‌ی رویدادهای تنش­زا دارند (22،34-25). افراد در مراحل زندگی با دامنه‌ی وسیعی از رویدادهای تنش­زا و چالش­برانگیز برای انطباق با جهان اطراف رو به رو هستند. اکثر کودکان برای رفع این چالش‌های محیطی از روش‌های ساده و ابتدایی استفاده می‌کنند اما
هم­چنان که بزرگ‌تر می‌شوند روش‌های مقابله‌ای خود را گسترش داده و از راهبردهای ابتدایی برونی و رفتاری به راهبردهای درونی و شناختی تغییر جهت می‌دهند. کودکان از سن هشت یا نه سالگی یاد می‌گیرند که هیجان‌های­شان را از طریق شناخت­ها یا افکارشان نظم بخشند (35). تعریف تامپسون از نظم­جویی هیجان به طور وسیعی توسط پژوهشگران در حوزه‌ی تحول کودک مورد استفاده واقع شده است (36). کودکان در طول زمان، هیجان‌های­شان را به شیوه‌ای مدیریت می‌کنند که با ویژگی‌ها و شرایط شخصیت­شان مثل ظرفیت خودکنترلی[25] منطبق باشد (7). نظم­جویی هیجان در کودکان به طور کلی به شیوه‌ای که آن‌ها مشکلات یا رویدادهای
چالش­انگیز اطراف خود را ارزیابی و با آن‌ها مقابله می‌کنند، بستگی دارد (37).

اگر چه در حوزه‌ی سلامت روان کودکان، موضوع نظم­جویی هیجان از طریق شناخت­ها، موضوع مهمی است اما این موضوع که کودکان از کدام راهبرد شناختی برای نظم­جویی
هیجان­شان استفاده می‌کنند و این که چگونه این امر بر تحول هیجانی‌شان تاثیر می‌گذارد می‌بایست بیشتر مورد بررسی قرار گیرد (35). آدریان، زمان و ویتس[26] با مروری بر پژوهش‌های انجام شده در طول 35 سال گذشته در حوزه‌ی اندازه­گیری نظم­جویی هیجانی کودکان به این نتیجه رسیده‌اند که در شیوه‌ی اندازه­گیری این سازه، تنوع زیادی وجود داشته و این موضوع به این امر وابسته است که فرآیندهای هیجانی چگونه درک و ارزیابی می‌شوند. از این رو بر اساس موارد فوق، تدوین و توسعه‌ی مقیاس‌های دقیق، مناسب، معتبر و دارای خصوصیات روان­سنجی مناسب به منظور ارزیابی و بررسی فرآیندهای نظم­جویی شناختی هیجان کودکان بسیار حایز اهمیت می‌باشد (38). گارنفسکی[27] و همکاران در طول دهه‌ی اخیر سعی نموده‌اند تا ابزارهای مناسب با ویژگی‌های روان‌سنجی مطلوب را جهت سنجش راهبردهای نظم­جویی شناختی هیجان در بزرگسالان (27،39) و کودکان (35) ایجاد و توسعه بخشند. پرسش­نامه‌ی نظم­جویی شناختی هیجان[28] (CERQ) مقیاسی است که افکار فرد را پس از یک تجربه­ی منفی یا وقایع آسیب‌زا ارزیابی می‌کند. این پرسش­نامه، 9 راهبرد متفاوت نظم­جویی شناختی شامل ملامت خویش، پذیرش[29]، نشخوارگری، تمرکز مجدد مثبت[30]، تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی[31]، ارزیابی مجدد مثبت[32]، دیدگاه­پذیری[33]،
فاجعه­سازیو ملامت دیگران[34] را مورد ارزیابی قرار می­دهد (27،39).

 این ابزار یکی از معتبرترین ابزارها جهت بررسی فرآیندهای نظم­جویی شناختی هیجان در حوزه‌ی روان­شناسی مرضی است و تاکنون به زبان‌های مختلف از جمله فرانسوی (40)، چینی (41)، ترکی (42) اسپانیولی (43) و فارسی (23) ترجمه و ساختار عاملی و اعتبار آن تایید شده است. گارنفسکی و همکاران بر مبنای پرسش­نامه‌ی اصلی نظم­جویی شناختی هیجان، نسخه‌ی ویژه‌ی کودکان را ایجاد و توسعه دادند. همانند نسخه‌ی بزرگسال، نتایج تحلیل عاملی حاکی از آن بود که نسخه‌ی کودکان این پرسش­نامه نیز همان 9 راهبرد
 نظم­جویی شناختی هیجانی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و ضریب اعتبار آن در تمام 9 راهبرد بیش از 70/0 گزارش شد (35).

با توجه به اهمیت سازه‌ی هیجان و نظم­جویی شناختی هیجان در تحول بهنجار، سلامت روان و نیز تبیین مشکلات کودکان در حوزه‌ی روان­شناسی مرضی تحولی، روان­شناسی بالینی کودک و نوجوان و روان­شناسی طب کودکان و نیز عدم بررسی خصوصیات روان­سنجی پرسش­نامه‌ی نظم­جویی شناختی هیجان- فرم کودکان[35] (CERQ-K) در فرهنگ ایرانی، هدف از این پژوهش تهیه نسخه‌ی فارسی­ پرسش­نامه‌ی نظم­جویی شناختی هیجان- فرم کودکان[36] (CERQ-K-P) و بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی آن در جامعه­ ایرانی بود.

روش­کار

پژوهش حاضر با توجه به بررسی خصوصیات روان­سنجی یک ابزار و روش گردآوری داده­ها به طرح­های همبستگی تعلق دارد. جامعه­ی آماری پژوهش شامل تمام دانش­آموزان پایه­های سوم، چهارم و پنجم مقطع تحصیلی ابتدایی شهر مشهد در سال تحصیلی 90-1389 بود. به منظور انتخاب نمونه­ی معرف و دقیق 531 نفر (258 پسر و 273 دختر) از جامعه­ی دانش­آموزان مذکور به شیوه­ی نمونه­برداری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شدند. در فرآیند نمونه­برداری ابتدا به صورت تصادفی از بین 8 ناحیه­ی آموزش و پرورش شهر مشهد، 5 ناحیه انتخاب شدند. در مرحله­ی دوم از هر ناحیه­ دو مدرسه (یکی پسرانه و دیگری دخترانه) به صورت تصادفی انتخاب و در نهایت از بین مدارس انتخاب شده، سه پایه‌ی تحصیلی سوم، چهارم و پنجم به صورت تصادفی انتخاب شدند و داده­های پژوهش از دانش­آموزان حاضر در این کلاس­ها جمع­آوری گردید. لازم به ذکر است برای رعایت اخلاق در پژوهش، پژوهشگر پس از توضیح فرآیند پژوهش و جلب رضایت دانش­آموزان، ابزارهای پژوهش را بین آن دسته از دانش­آموزانی که برای شرکت در پژوهش اعلام آمادگی نمودند، توزیع کرد. هم­چنین، در طول مدت پاسخ­دهی شرکت­کننده­ها، پژوهشگر حضور فعال داشت تا از بروز پاسخ­های تصادفی جلوگیری نماید و در صورت لزوم به پرسش­های آن­ها پاسخ دهد. پس از جمع­آوری اطلاعات، داده­ها توسط برنامه­های SPSS نسخه­ی 18 وLISREL  نسخه­ی 54/8 (50) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. دامنه­ی سنی شرکت­کننده­ها 9 تا 12 سال با میانگین 51/10 سال و انحراف استاندارد 04/1 سال بود. سایر خصوصیات توصیفی شرکت­کننده­ها در جدول 1 مشاهده می­شود.

 

جدول 1- خصوصیات توصیفی دانش­آموزان به تفکیک سن، جنسیت و پایه­ی تحصیلی

گروه

پایه­ی تحصیلی

تعداد

میانگین سنی

انحراف استاندارد

پسر

سوم

67

42/9

58/0

چهارم

75

69/10

54/0

پنجم

116

48/11

58/0

کل

258

71/10

01/1

دختر

سوم

108

34/9

87/0

چهارم

70

31/10

58/0

پنجم

95

42/11

57/0

کل

273

31/10

13/1

 

ابزارهای پژوهش

فرم فارسی نسخه­ی کودکان پرسش­نامه­ی نظم­جویی شناختی هیجان (CERQ-K-P): این نسخه توسط گارنفسکی و همکاران (35) از روی نسخه­ی اصلی پرسش­نامه­ی نظم­جویی شناختی هیجان به منظور استفاده در جامعه­ی کودکان تدوین شده است. نسخه­ی کودکان این پرسش­نامه از نظر شیوه­ی نمره­گذاری، تعداد سئوال و خرده­مقیاس، شبیه نسخه­ی اصلی است ولی محتوای سئوالات به گونه­ای طراحی شده­اند که برای کودکان قابل درک باشند (27،39).

نسخه­ی کودکان پرسش­نامه­ی نظم­جویی شناختی هیجان، یک پرسش­نامه­ی چند بعدی است که جهت شناسایی راهبردهای مقابله‌ای شناختی کودکان پس از تجربه­ی وقایع یا رویدادهای منفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بر خلاف سایر پرسش­نامه‌های مقابله‌ای که به صورت آشکار بین افکار فرد و اعمال واقعی وی تمایز قایل نمی­شوند، این پرسش­نامه، افکار فرد را پس از مواجهه با یک تجربه­ی منفی یا وقایع آسیب‌زا ارزیابی می‌کند و یک ابزار خود­گزارشی است و دارای 36 ماده می­باشد. CERQ-K دارای پایه­ی تجربی و نظری محکمی بوده و از 9 خرده­مقیاس تشکیل شده است. خرده مقیاس­های مذکور 9 راهبرد شناختی ملامت خویش، پذیرش، نشخوارگری، تمرکز مجدد مثبت، تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی، ارزیابی مجدد مثبت، دیدگاه­پذیری، فاجعه­سازی و ملامت دیگران را ارزیابی می‌کنند. دامنه­ی نمرات مقیاس از 1 (تقریبا هرگز) تا 5 (تقریبا همیشه) می­باشد. هر خرده­مقیاس شامل 4 ماده است. نمره­ی کل هر یک از خرده­مقیاس­ها از طریق جمع نمره­ی ماده­ها به دست می­آید. بنابراین دامنه­ی نمرات هر خرده­مقیاس بین 4 تا 20 خواهد بود. نمرات بالا در هر خرده­مقیاس بیانگر میزان استفاده بیشتر راهبرد مذکور در مقابله و مواجهه با وقایع تنش­زا و منفی می­باشد (35).

به منظور تهیه و آماده‌سازی فرم فارسی CERQ-K از روش ترجمه­ی مضاعف[37] استفاده شد. ابتدا پرسش­نامه توسط پژوهشگران و یک متخصص دکترای ادبیات زبان انگلیسی به صورت مستقل به فارسی ترجمه شد. دو ترجمه پس از نشست مشترک و رفع چالش­ها به فرم واحد تبدیل شد و سپس توسط یک نفر متخصص ادبیات زبان فارسی، یک نفر متخصص زبان انگلیسی و دو نفر از متخصصان روان‌شناسی مورد بازبینی قرار گرفت و ایرادهای احتمالی رفع شد. در مرحله­ی بعد، نسخه­ی ترجمه شده توسط یک متخصص دکترای ادبیات زبان انگلیسی مجددا به انگلیسی برگردانده شد. پس از مطابقت نسخه­ی ترجمه شده و نسخه­ی اصلی، اشکالات موجود رفع و پرسش­نامه، آماده­ی بهره‌برداری گردید. قبل از اجرای نهایی، به منظور گرفتن بازخورد از شرکت­کننده­ها درباره­ی دستورالعمل پرسش­نامه، درک محتوای سئوالات و رفع ایرادهای احتمالی در ماده­ها، نسخه­ی آماده شده در قالب یک مطالعه­ی مقدماتی[38] بر روی 70 نفر از دانش­آموزان که به صورت نمونه­برداری در دسترس انتخاب شده بودند، اجرا شد.

مقیاس اضطراب چندبعدی: مقیاس اضطراب چندبعدی[39] کودکان، یک ابزار خودگزارشی است که 39 ماده دارد و برای ارزیابی نشانه­های اضطراب در گروه­های سنی 8 تا 19 سال استفاده می‌شود. هر ماده بر مبنای یک مقیاس چهار درجه‌ای لیکرت از صفر تا سه (هرگز، به ندرت، گاهی اوقات و همیشه) نمره­گذاری می‌شود.

این مقیاس چهار بعد را اندازه­گیری می‌کند که عبارتند از: اضطراب اجتماعی (9 آیتم)، اضطراب جدایی (9 آیتم)، اجتناب از آسیب (9 آیتم) و نشانه­های جسمانی (12 آیتم) (44). در مطالعه­ی ایوارسون[40] برای کل مقیاس ضریب آلفای 87/0 و برای خرده­مقیاس اضطراب اجتماعی، نشانه‌های جسمانی، اجتناب از آسیب و اضطراب جدایی به ترتیب ضریب آلفای 83/0، 84/0، 71/0، 64/0 به دست آمد (45). در پژوهش مشهدی، سلطانی شال، میردورقی و بهرامی نیز ضریب آلفای 79/0 برای کل مقیاس و ضرایب بین 43/0 تا 78/0 برای خرده­مقیاس‌ها گزارش شده است (46). در پژوهش حاضر برای کل مقیاس ضریب آلفای 89/0 و برای خرده­مقیاس‌های آن ضریب آلفای بین 65/0 تا 83/0 به دست آمد.

مقیاس افسردگی کودکان: پرسش­نامه­ی افسردگی کودکان[41] یک مقیاس خودسنجی است که توسط کواکس[42] برای سنجش علایم شناختی، رفتاری و عاطفی افسردگی در کودکان و نوجوانان 7 تا 17 ساله طراحی شده است. این پرسش­نامه دارای 27 سئوال می‌باشد که هر سئوال شامل سه جمله است و آزمودنی یکی از سه جمله که بیانگر احساسات، افکار و رفتار او در طول دو هفته­ی گذشته است را انتخاب می‌کند. سئوالات از صفر تا 2 نمره­گذاری می‌شوند. نمره­ی صفر، نشان­دهنده­ی فقدان نشانه، نمره­ی 1 بیانگر نشانه­ی متوسط و نمره­ی 2 بیانگر وجود نشانه­ی آشکار است. در نتیجه دامنه­ی نمرات از صفر تا 54 می‌باشد که نمرات بالاتر، نشان­دهنده افسردگی بیشتر است (47). ایوارسون همسانی درونی این مقیاس را در کودکان سوئدی 86/0 گزارش کرده است (45). هم­چنین نتایج پژوهش دهشیری، نجفی، شیخی و حبیبی­عسگرآباد نشان داد که اعتبار باز آزمایی و همسانی درونی این پرسش­نامه به ترتیب برابر با 82/0 و 83/0 می­باشد (48). در پژوهش حاضر نیز برای این مقیاس ضریب آلفای کرونباخ 74/0 به دست آمد.

برای بررسی اعتبار مقیاس از آلفای کرونباخ و همبستگی­های مجموعه­ی ماده1 استفاده شد. علاوه بر این، ساختار عاملی مقیاس با هر دو شیوه­ی تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مولفه‌ی اصلی با استفاده از چرخش واریماکس و روایی آن از طریق همبستگی بین خرده­مقیاس­ها و روایی ملاکی مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج

در فرآیند بررسی اعتبار فرم فارسی نسخه­ی کودکان
پرسش­نامه­ی  نظم­جویی  شناختی  هیجان   (CERQ-K-P)  به

همسانی درونی و همبستگی­های مجموعه­ی ماده­ی مقیاس پرداخته شد. به منظور بررسی همسانی درونی پرسش­نامه، آلفای کرونباخ به صورت جداگانه در پسران، دختران و کل آزمودنی­ها محاسبه شد. هم­چنین برای بررسی این نکته که کدام ماده با کدام خرده­مقیاس برازش خوبی دارد، همبستگی­های مجموعه­ی ماده (همبستگی یک ماده با نمره­ی کل مقیاس مربوط بدون اضافه کردن ماده) محاسبه گردید. نتایج حاصل در جدول 2 مشاهده می­شود.


 

جدول 2- نتایج ضرایب آلفای کرونباخ و دامنه­ی همبستگی­های مجموعه­ی ماده­ی خرده­مقیاس­ها

خرده­مقیاس­

آلفای کرونباخ

دامنه­ی ارزش­های همبستگی مجموعه­ی ماده

پسر

دختر

کل

پسر

دختر

کل

ملامت خویش

76/0

71/0

78/0

52/0-64/0

53/0-68/0

51/0-69/0

پذیرش

72/0

74/0

76/0

49/0-66/0

50/0-63/0

52/0-63/0

نشخوارگری

76/0

81/0

81/0

58/0-70/0

49/0-69/0

52/0-59/0

تمرکز مجدد مثبت

74/0

79/0

77/0

52/0-66/0

53/0-67/0

52/0-68/0

تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی

77/0

73/0

76/0

50/0-66/0

54/0-69/0

60/0-71/0

ارزیابی مجدد مثبت

76/0

78/0

81/0

48/0-57/0

52/0-65/0

54/0-75/0

دیدگاه­پذیری

71/0

82/0

79/0

52/0-68/0

58/0-65/0

48/0-66/0

فاجعه­سازی

70/0

74/0

76/0

49/0-76/0

44/0-70/0

45/0-65/0

ملامت دیگران

83/0

84/0

85/0

52/0-66/0

52/0-67/0

57/0-72/0

کل مقیاس

81/0

84/0

86/0

 

 

 

 

 

 

[1]Item rest Correlations

2Exploratory Factor Analysis

3Confirmatory Factor Analysis
نتایج جدول 2 نشان می­دهد که ضرایب آلفای کرونباخ به دست آمده برای تمام خرده­مقیاس­ها از نظر روان­سنجی مطلوب می­باشند. میانگین ضرایب آلفای کرونباخ 5/79 بود. هم­چنین دامنه­ی اکثر همبستگی­های مجموعه­ی ماده بیشتر از 4/0 می­باشد. این نتیجه بیانگر این است که خرده­مقیاس­ها از همسانی درونی رضایت­بخشی برخوردارند و نیازی به حذف هیچ یک از ماده­ها وجود ندارد. روایی CERQ-K-P از سه جنبه­ی سازه، ملاکی و همبستگی بین خرده­مقیاس­ها مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی ساختار عاملی (روایی سازه) پرسش­نامه از هر دو روش تحلیل عامل اکتشافی2 و تحلیل عاملی تاییدی3 استفاده شد. تحلیل عاملی اکتشافی به روش تحلیل مولفه‌ی اصلی با چرخش واریماکس در سطح ماده انجام شد. نتایج آزمون­های میزان کفایت نمونه­برداری کیسر/می­یر/الکین[43] (KMO) (87/0) و آزمون کرویت بارتلت[44] (001/0P<، 2122=(630)X2) حاکی از مطلوب بودن حجم نمونه و توانایی عامل شدن ماده­های مقیاس بود.

نمودار سنگ­ریزه و مقادیر ارزش­های ویژه­ی بالاتر از یک نشان داد که 9 عامل قابل استخراج می‌باشد. دامنه­ی ارزش اشتراکات 42/0 تا 74/0 بود. در مجموع 9 عامل مذکور 68 درصد واریانس را تبیین می‌کرد. در جدول 3 ماتریس بارهای عاملی و ماده‌های مرتبط با هر یک از عامل­ها درج شده است. علاوه بر این، به منظور بررسی میزان برازش ساختار عاملی فرم فارسی این آزمون (CERQ-K-P) با مقیاس اصلی از تحلیل عاملی تاییدی با روش حداکثر درست­نمایی[45] در سطح ماتریس واریانس کواریانس استفاده شد (49). برازندگی الگو بر اساس شاخص مجذور خی، شاخص برازندگی تطبیقی[46] (CFI)، شاخص هنجار شده­ی برازندگی[47] (NFI)، شاخص برازندگی نسبی[48] (RFI)، ریشه­ی استاندارد باقی‌مانده­ی مجذور میانگین[49] (SRMR)، ریشه­ی خطای میانگین مجذورات تقریب[50] (RMSEA)، شاخص نیکویی برازش[51] (GFI) و ملاک اطلاعات آکایکی[52] (AIC) مورد بررسی قرار گرفت که نتایج آن­ها در جدول 3 مشاهده می­شود.

 

جدول 3- شاخص­های برازش تحلیل عامل تاییدی فرم فارسی نسخه­ی کودکان پرسش­نامه­ی نظم­جویی شناختی هیجان

مجذور خی

df

CFI

NFI

RFI

GFI

SRMR

REMSEA

AIC

06/1316

558

89/0

88/0

87/0

92/0

04/0

05/0

04/1427

 

شاخص­های برازندگی تطبیقی (CFI)، برازندگی هنجار شده (NFI)، برازندگی نسبی (RFI) و نیکویی برازش (GFI) هر چقدر نزدیک به یک باشد بیانگر برازش مطلوب الگو می­باشد. هر چند برای بررسی نیکویی برازش معمولا از شاخص مجذور خی استفاده می‌شود، ولی مجذور خی با افزایش حجم نمونه و درجه­ی آزادی افزایش می­یابد. به همین خاطر هو و بنتلر[53] استفاده از دو شاخص برازندگی ریشه­ی استاندارد باقی‌مانده مجذور میانگین (SRMR) و ریشه­ی خطای میانگین مجذورات تقریب (RMSEA) را توصیه نموده­اند (50). به اعتقاد شرمیله/انگل[54] و همکاران مقادیر ریشه­ی استاندارد باقی‌مانده مجذور میانگین (SRMR) بین صفر تا 05/0 بیانگر برازش خوب و 05/0 تا 10/0 بیانگر برازش قابل قبول الگو می‌باشد. همچنین مقادیر ریشه­ی خطای میانگین مجذورات تقریب (RMSEA) بین 0 تا 05/0 بیانگر برازش خوب و 05/0 تا 08/0 بیانگر برازش قابل قبول می‌باشد (51). بنابراین، با توجه به اعداد جدول 3 می‌توان گفت که الگوی تاییدی از برازش قابل قبولی برخوردار می­باشد. در جدول 4 نتایج بارهای عاملی تحلیل عاملی تاییدی ارایه شده است. ماتریس بارهای عاملی موجود در جدول 4 نشان می­دهد که تمام بارهای عاملی استخراج شده بالاتر از 40/0 می‌باشند و توزیع ماده­ها در خرده­مقیاس­ها با آزمون اصلی مطابقت دارد.

 

جدول 4- نتایج بارهای عاملی تحلیل مولفه‌ی اصلی پس از چرخش واریماکس و تحلیل عاملی تاییدی

خرده

­مقیاس

ماده

نوع تحلیل عاملی

خرده

مقیاس

ماده

نوع تحلیل عاملی

اکتشافی

تاییدی

اکتشافی

تاییدی

ملامت خویش

1

62/0

65/0

ارزیابی مجدد مثبت

6

60/0

67/0

10

65/0

61/0

15

56/0

72/0

19

57/0

52/0

24

58/0

63/0

28

73/0

75/0

33

53/0

91/0

پذیرش

2

58/0

61/0

دیدگاه­پذیری

7

67/0

74/0

11

62/0

72/0

16

59/0

63/0

20

59/0

63/0

25

62/0

65/0

29

61/0

58/0

34

71/0

73/0

نشخوارگری

3

73/0

71/0

فاجعه­سازی

8

60/0

69/0

12

65/0

62/0

17

59/0

52/0

21

61/0

66/0

26

69/0

59/0

30

62/0

65/0

35

54/0

58/0

تمرکز مجدد مثبت

4

76/0

73/0

ملامت دیگران

9

65/0

63/0

13

72/0

77/0

18

54/0

59/0

22

60/0

69/0

27

51/0

61/0

31

57/0

62/0

36

75/0

72/0

تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی

5

61/0

66/0

 

 

 

 

14

62/0

58/0

23

52/0

48/0

32

59/0

52/0

 

روایی ملاکی پرسش­نامه از طریق روایی هم‌زمان مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور فرم فارسی نسخه­ی کودکان پرسش­نامه­ی نظم­جویی شناختی هیجان، مقیاس اضطراب چندبعدی کودکان و مقیاس افسردگی کودکان به طور هم‌زمان اجرا شد. در جدول 5 همبستگی بین خرده­مقیاس­های CERQ-K-P با مقیاس اضطراب چندبعدی و مقیاس افسردگی کودکان درج شده است. ضرایب همبستگی به دست آمده بین
خرده­مقیاس­های CERQ-K-P، مقیاس اضطراب چندبعدی و مقیاس افسردگی کودکان بیانگر روایی ملاکی هم‌زمان خوب مقیاس می­باشد. هم­چنین همبستگی بین خرده­مقیاس­های CERQ-K-P محاسبه شد. این نتایج در جدول 6 درج شده است.


جدول 5- ضرایب همبستگی خرده­مقیاس­های پرسش­نامه با مقیاس اضطراب چندبعدی و مقیاس افسردگی کودکان

خرده مقیاس­

ابعاد اضطراب

افسردگی

اضطراب اجتماعی

اضطراب جدایی

اجتناب از آسیب

نشانه­های جسمانی

اضطراب کلی

ملامت خویش

28/0*

19/0**

40/0*

27/0*

33/0*

29/0+*

پذیرش

09/0-

07/0-

07/0-

28/0-*

19/0-**

32/0-*

نشخوارگری

36/0*

51/0*

36/0*

35/0*

43/0*

26/0+*

تمرکز مجدد مثبت

24/0-*

09/0-

32/0-*

06/0-

21/0-*

24/0-*

تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی

25/0-*

12/0-

48/0-*

12/0-

26/0-*

23/0-*

ارزیابی مجدد مثبت

06/0-

46/0

25/0-*

08/0-

18/0-**

19/0-**

دیدگاه­پذیری

04/0-

53/0

03/0-

04/0-

36/0-***

05/0-

فاجعه­سازی

31/0*

39/0*

36/0*

45/0*

52/0*

43/0+*

ملامت دیگران

47/0*

38/0*

42/0*

41/0*

57/0*

32/0+*

*P<001/0  ،**P<01/0

 


جدول 6- ماتریس ضرایب همبستگی بین خرده­مقیاس­های فرم فارسی نسخه­ی کودکان پرسش­نامه­ی نظم­جویی شناختی هیجان

خرده­مقیاس­

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1-ملامت خویش

1

 

 

 

 

 

 

 

 

2-پذیرش

29/0

1

 

 

 

 

 

 

 

3-نشخوارگری

46/0

47/0

1

 

 

 

 

 

 

4-تمرکز مجدد مثبت

28/0

43/0

44/0

1

 

 

 

 

 

5-تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی

32/0

40/0

53/0

43/0

1

 

 

 

 

6-ارزیابی مجدد مثبت

41/0

43/0

44/0

47/0

63/0

1

 

 

 

7-دیدگاه­پذیری

38/0

51/0

43/0

56/0

52/0

57/0

1

 

 

8-فاجعه­سازی

42/0

37/0

38/0

48/0

36/0

35/0

34/0

1

 

9-ملامت دیگران

41/0

35/0

45/0

37/0

46/0

41/0

41/0

46/0

1

 

 

الگوی ضرایب همبستگی بین خرده­مقیاس­ها در جدول 6 نشان می­دهد که روابط درونی خوبی بین خرده­مقیاس­ها وجود دارد. در انتهای یافته­های پژوهش، به منظور مقایسه­ی نتایج پژوهش­های آتی با گروه هنجار در فرهنگ ایرانی، میانگین و انحراف استاندارد خرده مقیاس­های CERQ-K-P در جدول 7 ارایه شده است.

بحث

با توجه به اهمیت راهبردهای نظم­جویی شناختی هیجان در سلامت روان و نیز تبیین مشکلات کودکان در حوزه­ی
روان­شناسی مرضی تحولی، هدف از این پژوهش، تهیه نسخه‌ی فارسی پرسش­نامه‌ی نظم­جویی شناختی هیجان- فرم کودکان (CERQ-K-P) و بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی آن در جامعه­ی ایرانی بود.

به منظور بررسی اعتبار فرم فارسی از روش همسانی درونی و همبستگی­های مجموعه­ی ماده استفاده شد. نتایج نشان داد که ضرایب آلفای کرونباخ به دست آمده برای تمام خرده­مقیاس­ها در هر دو جنس و کل شرکت­کننده‌ها از نظر روان­سنجی مطلوب است. هم­چنین دامنه­ی اکثر همبستگی­های مجموعه­ی ماده بیشتر از 4/0 می­باشد. این نتیجه بیانگر این است که خرده­مقیاس­ها از همسانی درونی رضایت­بخشی برخوردار بودند و نیازی به حذف هیچ یک از ماده­ها نبود. نتیجه­ی این پژوهش با نتایج پژوهش گارنفسکی و همکاران هم­سو می‌باشد (35). این نتیجه نشانگر آن است که این پرسش­نامه، ابزار مناسب و معتبری برای سنجش نظم­جویی شناختی هیجان در کودکان است.

هم­چنین در این پژوهش، روایی پرسش­نامه­ی از روایی سازه، ملاکی و همبستگی بین خرده­مقیاس­ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی ساختار عاملی و بررسی ابعاد این پرسش­نامه با استفاده از روش تحلیل عامل اکتشافی نشانگر آن بود که 9 خرده­مقیاس یا عامل از این پرسش­نامه قابل استخراج بودند و مجموع 9 عامل مذکور 68 درصد واریانس را در پرسش­نامه تبیین می‌کردند. هم­چنین دامنه­ی ارزش اشتراکات 9 عامل بین 42/0 تا 74/0 بود و نتایج حاصل از تحلیل عاملی تاییدی حاکی از برازش مطلوب و قابل قبول ماده‌ها داشت. ماتریس بارهای عاملی موجود نشان داد که تمام بارهای عاملی استخراج شده بالاتر از 40/0 می‌باشند و توزیع ماده­ها در خرده­مقیاس­ها با آزمون اصلی مطابقت دارد. این نتیجه هم­سو با نتایج گارنفسکی و همکاران می‌باشد (35). از سوی دیگر با نتایج حاصل از ساختار عاملی مربوط به مقیاس اصلی (27،39) و پژوهش‌های مربوط در فرهنگ‌های مختلف از جمله فرانسه (40)، چین (41)، ترکیه (42)، اسپانیا (43) و ایران (23) نیز همسو می‌باشد.

تایید ساختار ابعادی و عامل‌های این پرسش­نامه و هم­سو بودن آن با نتایج پژوهش‌های قبلی نشانگر آن است که این
پرسش­نامه با زیربنای نظری قوی و معتبر خود، قابلیت استفاده در جمعیت‌های مختلف در فرآیند تحول یعنی کودکان، نوجوانان و بزرگسالان را دارا می‌باشد.

روایی ملاکی پرسش­نامه، از طریق روایی هم‌زمان با مقیاس اضطراب چندبعدی کودکان و مقیاس افسردگی کودکان بیانگر روایی ملاکی هم‌زمان خوب این مقیاس بود. همبستگی مثبت و معنی­دار بین خرده­مقیاس‌های ملامت خویش، نشخوارگری، فاجعه­سازی و ملامت دیگران با نشانه‌های اضطراب و افسردگی و همبستگی منفی و معنی­دار با خرده مقیاس‌های پذیرش، تمرکز مجدد مثبت، تمرکز مجدد بر برنامه­ریزی، ارزیابی مجدد مثبت و دیدگاه­گیری نشانگر آن بود که خرده مقیاس‌های این پرسش­نامه توانایی لازم برای نشان دادن راهبردهای شناختی نظم­جویی را داشته و می‌توانند در جمعیت‌های بالینی این راهبردها را شناسایی و تعیین کنند. این نتیجه با نتایج پژوهش‌های همسو می‌باشد (22،34-25).

از آن جا که مطالعه­ی حاضر نشان داد بین راهبردهای شناختی نظم­جویی هیجان و اختلالات هیجانی، رابطه وجود دارد پس می‌توان گفت هیجان‌ها با شناخت­های ما پیوند خورده‌اند و این چگونگی شناخت­های هر فرد است که بر میزان تاثیر محرک‌ها و در نتیجه، شدت و نوع هیجان‌های وی اثر می‌گذارد. بسیاری از نظریه­پردازان بر این باورند افرادی که نمی‌توانند به طور موثر پاسخ‌های هیجانی خود را نسبت به رویدادهای روزمره­ی زندگی مدیریت کنند، دوره­های طولانی‌تر و شدیدتری از مشکلات روان‌شناختی را تجربه نموده و ممکن است دچار اختلال‌های افسردگی و اضطراب شوند (10). هم­چنین با توجه به نتایج این پژوهش، می‌توان از دو دسته از راهبردها یعنی راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه نام برد. راهبردهای ناسازگارانه با اختلالات روان‌شناختی، رابطه­ی مثبت و معنی­داری داشتند.

 این یافته با یافته‌های مطالعه­ی اصلی گارنفسکی و همکاران بر روی کودکان (35) و نیز مطالعات انجام شده بر روی مقیاس اصلی (23،27،39،40،43) هم‌خوانی دارد. بنابراین در برنامه‌های درمانی باید توجه خاصی به راهبردهای شناختی به ویژه راهبردهای ناسازگارانه از قبیل ملامت خود، نشخوارگری، پذیرش و فاجعه­سازی صورت گیرد.

یکی از محدودیت‌های این پژوهش آن بود که اعتبار بازآزمایی مورد سنجش قرار نگرفت. داده­های مربوط به مقیاس اصلی این پرسش­نامه (27،39) نشان داد که اعتبار بازآزمایی خرده­مقیاس‌ها بعد از 5 ماه بین 41/0 تا 59/0 بود که نشانگر ثبات تقریبا خوب ابزار بود.

بنابراین از آن جا که در این مطالعه نیز همانند مطالعه­ی گارنفسکی و همکاران (35) این شیوه­ی اعتباریابی استفاده نشد، پیشنهاد می‌شود پژوهش‌های آتی این موضوع را مورد توجه قرار دهند.

محدودیت دیگر این پژوهش آن بود که راهبردهای شناختی نظم­جویی، نشانه‌های افسردگی و نیز اضطراب از طریق پرسش­نامه‌های خودگزارشی مورد ارزیابی قرار گرفت. در اجرای پرسش­نامه‌های خودگزارشی امکان خطا و لغزش سهوی و عمدی در کمتر یا بیشتر گزارش نمودن راهبردهای شناختی نظم­جویی هیجان وجود دارد، بنا بر این در پژوهش‌های آتی با در نظر گرفتن این موضوع می‌بایست از روش‌های مختلف دیگری هم­چون مصاحبه و حتی مشاهده در بررسی رابطه­ی بین راهبردهای شناختی نظم­جویی هیجان با مشکلات و رویدادهای تنش­زا و مشکلات و اختلالات روان‌شناختی هم­چون اضطراب و افسردگی استفاده نمود.

به علاوه از آن جا که جمعیت مورد بررسی در این پژوهش جمعیت کودکان عادی دبستان بود که ممکن است رویدادها و تجارب تنش­زا و آسیب‌زای خاص هم­چون آسیب‌های روان‌شناختی، سوءاستفاده­ی جنسی و جسمی، بیماری‌های خاص از جمله سرطان و بیماری‌های مزمن را تجربه نکرده باشند، پیشنهاد دیگر آن است که پژوهش‌های آتی راهبردهای نظم­جویی شناختی هیجان را در این جمعیت‌های خاص مورد بررسی قرار دهند.

نتیجه­گیری

در مجموع، ضرایب اعتبار و روایی مناسب پرسش­نامه­ی
نظم­جویی شناختی هیجان فرم کودکان (CERQ-K)، کوتاه بودن و سهولت اجرا، شرایط استفاده در موقعیت­ها و گروه­های مختلف، پژوهشگران را قادر می­سازد تا استفاده­ی وسیعی از این مقیاس، در گستره­های مختلف پژوهشی و بالینی
روان­شناسی، روان‌پزشکی و علوم رفتاری داشته باشند.


[1]Emotion Regulation

[2]Physiological Arousal

[3]Attentional Processes

[4]Coping

[5]Thompson

[6]Conscious

[7]Unconscious

[8]Automatic

[9]Effortful

[10]Developmental Psychopathology

[11]Borderline Personality Disorder

[12]Major Depression Disorder

[13]Bipolar Disorder

[14]Generalized Anxiety Disorder

[15]Social Anxiety Disorder

[16]Eating Disorders

[17]Post-Traumatic Stress Disorder

[18]Cognitive Emotion Regulation

[19]Projection

[20]Denial

[21]Self Blame

[22]Catastrophizing

[23]Rumination

[24]Cognitive Emotion Regulation Strategies

[25]Self Control

[26]Adrian, Zeman and Veits

[27]Garnefski

[28]Cognitive Emotion Regulation Questionnaire

[29]Acceptance

[30]Positive Refocusing

[31]Refocus on Planning

[32]Positive Reappraisal

[33]Putting into Perspective

[34]Other-Blame

[35]Cognitive Emotion Regulation Questionnaire-Kids

[36]Cognitive Emotion Regulation Questionnaire-Kids-Persian

[37]Double Translation

[38]Pilot Study

[39]Multidimensional Anxiety Scale

[40]Ivarsson

[41]Children Depression Inventory

[42]Kovacs

[43]Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy  

[44]Bartlett's Test of Sphericity

[45]Maximum likelihood method

[46]Comparative Fit Index

[47]Normed Fit Index

[48]Relative Fit Index

[49]Standardized Root Mean Square Residual

[50]Root Mean Square Error of Approximation

[51]Goodness of Fit Index

[52]Akaike Information Criterion

[53]Hu and Bentler

[54]Schermelleh-Engel

 

مراجع

1. Thompson RA. Emotion regulation: A theme in search of definition. Monogr Soc Res Child Dev 1994; 59: 25-52.
2. Eisenberg N, Zhou Q, Spinrad TL, Valiente C, Fabes RA, Liew J. Relations among positive parenting, children’s effortful control, and externalizing problems: A three-wave longitudinal study. Child Dev 2005; 76: 1055-71.
3. Gross JJ. The emerging field of Emotion Regulation: An integrative review. Rev Gen Psychol 1998; 2: 271-99.
4. Gross JJ. Handbook of emotion regulation. New York: Guilford; 2007: 229.
5. Gross JJ, Thompson RA. Emotion regulation: Conceptual foundations. In: Gross JJ. (editor). Handbook of emotion regulation. New York: Guilford; 2007: 3-24.
6. Bargh JA, Williams LE. On the nonconscious of emotion regulation. In: Gross JJ. (editor). Handbook of emotion regulation. New York: Guilford; 2007: 429-45.
7. Cole PM, Michel MK, O’Donnell-Teti L. The development of emotion regulation and dysregulation: a clinical perspective. Monogr Soc Res Child Dev 1994; 59: 250-83.
8. Mennin DS, Farach FJ. Emotion and evolving treatments for adult psychopathology. Clin Psychol (New York) 2007; 14: 329-52.
9. John OO, Gross JJ. Healthy and unhealthy emotion regulation: Personality processes, individual differences, and life span development. J Pers 2004; 72: 1301-34.
10. Aldao A, Nolen-Hoeksema S, Schweizer S. Emotion-regulation strategies across psychopathology: A meta-analytic review. Clin Psychol Rev 2010; 30: 217-37.
11. Linehan MM. Cognitive-behavioral treatment for borderline personality disorder. New York: Guilford; 1993: 1-25.
12. Lynch TR, Trost WT, Salsman N, Linehan MM. Dialectical behavior therapy for borderline personality disorder. Annu Rev Clin Psychol 2007; 3: 181-205.
13. Mashhadi A, Soltani Shurbakhorloo E, Razmjooei R. [On the relationship between emotional intelligence and symptoms of borderline personality disorder]. Journal of fundamentals of mental health 2010; 12: 390-9. (Persian)
14. Nolen-Hoeksema S, Wisco BE, Lyubomirsky S. Rethinking rumination. Perspect Psychol Sci 2008; 3: 400-24.
15. Johnson SL. Mania and dysregulation in goal pursuit: A review. Clin Psychol Rev 2005; 25: 241-62.
16. Mennin DS, Holoway RM, Fresco DM, Moore MT, Heimberg RG.  Delineating components of emotion and its dysregulation in anxiety and mood psychopathology. Behav Ther 2007; 38: 284-302.
17. Mashhadi A, Soltani Shurbakhorloo E, Hashemi Razini S. [On the relationship between emotional intelligence and its components with symptoms of anxiety]. Journal of fundamentals of mental health 2011; 12: 652-61. (Persian)
18. Kashdan TB, Breen WE. Social anxiety and positive emotions: A prospective examination of a self-regulatory model with tendencies to suppress or express emotions as a moderating variable. Behav Ther 2008; 39: 1-12.
19. Bydlowski S, Corcos M, Jeammet P, Paterniti S, Berthoz S, Laurier C, et al. Emotional-processing deficits in eating disorders. Int J Eat Disorder 2005; 37: 321-9.
20. Tull MT, Roemer L. Alternative explanations of emotional numbing of posttraumatic stress disorder: an examination of hyperarousal and experiential avoidance. J Psychopathol Behav 2003; 25: 147-54.
21. Sher KJ, Grekin ER. Alcohol and affect regulation. In: Gross JJ. (editor).  Handbook of emotion regulation. New York: Guilford; 2007: 560-80.
22. Garnefski N, Kraaij V. Relationships between cognitive emotion regulation strategies and depressive symptoms: A comparative study of five specific samples. Pers Individ Dif 2006; 40: 1659-69.
23. Hasani J. [The psychometric properties of the cognitive emotion regulation questionnaire (CERQ)]. Journal of clinical psychology 2011; 3: 73-83. (Persian)
24. Aldao A, Nolen-Hoeksema S. Specificity of cognitive emotion regulation strategies: A transdiagnostic examination. Behav Res Ther 2010; 48: 974-83.
25. Garnefski N, Boon S, Kraaij V. Relationship between cognitive strategies of adolescents and depressive symptomatology across different types of life events. J Youth Adolesc 2003; 32: 401-8.
26. Garnefski N, Teerds J, Kraaij V, Legerstee J, Van den Kommer T. Cognitive emotion regulation strategies and depressive symptoms: Differences between males and females. Pers Individ Dif 2004; 36: 267-76.
27. Garnefski N, Kraaij V, Spinhoven P. Negative life events, cognitive emotion regulation and emotional problems. Pers Individ Dif 2001; 30: 1311-27.
28. Kraaij V, Garnefski N, Wilde EJ, Dijkstra A, Gebhardt W, Maes S, et al. Negative life events and depressive symptoms in late adolescence: Bonding and cognitive coping as vulnerability factors? J Youth Adolesc 2003; 32: 185-93.
29. Kraaij V, Garnefski N. The role of intrusion, avoidance, and cognitive coping strategies more than 50 years after war. Anxiety Stress Coping 2006; 19: 1-14.
30. Garnefski N, van den Kommer T, Kraaij V, Teerds J, Legerstee J, Onstein E. The relationship between cognitive emotion regulation strategies and emotional problems: Comparison between clinical and a nonclinical sample. Eur J Pers 2002; 16: 403-20.
31. Amone-P’Olak k, Garnefski N, Kraaij V. Adolescents caught between fires: Cognitive emotion regulation in response to war experiences in Northern Uganda.  J Adolesc 2007; 30: 655-69.
32. Garnefski N, Koopman H, Kraaij V, ten Cate R. Cognitive emotion regulation strategies and psychological adjustment in adolescents with a chronic disease. J Adolesc 2009; 32: 449-54.
33. Garnefski N, Kraaij V, Schroevers MJ, Somsen GA. Posttraumatic growth after a myocardial infarction: a matter of personality, psychological health, or cognitive coping? J Clin Psychol Med Setting 2008; 15: 270-7.
34. Schroevers M, Kraaij V, Garnefski N. How do cancer patients manage unattainable personal goals and regulate their emotions? An examination of the relations between goal adjustment, cognitive emotion-regulation strategies, and positive and negative affect. Br J Health Psychol 2008; 13: 551-62.
35. Garnefski N, Rieffe C, Jellesma F, Terwogt MM, Kraaij V. Cognitive emotion regulation strategies and emotional problems in 9-11-year-old children: The development of an instrument. Eur Child Adolesc Psychiatry 2007; 16: 1-9.
36. Zeman J, Cassano M, Perry-Parish C, Stegall S. Emotion regulation in children and adolescents. Dev Behav Pediatr 2006; 27: 155-68.
37. Zalewski M, Lengua LJ, Wilson AC, Trancik A, Bazinet A. Associations of coping and appraisal styles with emotion regulation during preadolescence. J Exp Child Psychol 2011; 110: 141-58.
38. Adrian M, Zeman, J, Veits G. Methodological implications of the affect revolution: A 35-year review of emotion regulation assessment in children. J Exp Child Psychol 2011; 110: 171-97.
39. Garnefski N, Kraaij V, Spinhoven P. CERQ: Manual for the use of cognitive emotion regulation questionnaire. Leiderdorp, Netherlands: DATEC; 2002.
40. Jermann F, Van der Linden M, d’Acremont M, Zermatten A. Cognitive emotion regulation questionnaire (CERQ): Confirmatory factor analysis and psychometric properties of the French translation. Eur J Psychol Assess 2006; 22: 126-31.
41. Zhu X, Auerbach RP, Yao S, Abela JRZ, Xiao J, Tong X. Psychometric properties of the cognitive emotion regulation questionnaire: Chinese version. Cogn Emot 2008; 22: 288-307.
42. Cakmak AF, Cevik EI. Cognitive emotion regulation questionnaire: Development of Turkish version of 18-item short form. Afr J Bus Manag 2010; 4: 2097-10.
43. Domínguez-Sánchez FJ, Lasa-Aristu A, Amor PJ, Holgado-Tello FP. Psychometric properties of the Spanish version of the cognitive emotion regulation questionnaire. Assessment 2011. DOI: 10.1177/1073191110397274. Available from: URL; http://asm.sagepub.com/content/early/2011/03/09/1073191110397274.full.pdf
44. Kingery  JN, Ginsburg  GS,  Burstein  M. Factor structure and psychometric properties of the multidimensional  anxiety  scale  for  children  in  an  African  American  adolescent  sample. Child Psychiatry Hum Dev 2009; 40: 287-300.
45. Ivarsson T. Normative data for the multidimensional anxiety scale for children (MASC) in Swedish adolescents. Nord J Psychiatry 2006; 60: 107-13.
46. Mashhadi A, Soltani Shal R, Mirdoraghi F, Bahrami B. [Validating and investigating reliability of the multidimensional anxiety scale for children (MASC)]. Journal of applied psychology 2012; 6(1): 70-88. (Persian)
47. Makay B, Emiroğlu N, Ünsal E. Depression and anxiety in children and adolescents with familial Mediterranean fever. Clin Rheumatol 2010; 29: 375-9.
48. Dehshiri GhR, Najafi M, Shikhi M, Habibi Askarabad M. Investigating primary psychometric properties of children’s depression inventory (CDI). J Fam Res 2009; 5: 159-77.
49. Jöreskog KG, Sörbom D. LISREL 8.54 for Windows [computer software]. Chicago: Scientific Software International; 2003: 1-55.
50. Hu L, Bentler PM. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Struct Equ Modeling 1999; 6: 1-55.
51. Schermelleh-Engel K, Moosbrugger H, Müller H. Evaluating the fit of structural equation models: Tests of s
 
مجله اصول بهداشت روانی
دوره 14، شماره 55 - شماره پیاپی 55
مهر و آبان 1391
صفحه 59-246

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار