شواهدی از ایران: تعیین رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی پنج عاملی و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی کروناویروس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 M.Sc. in Clinical Psychology, Department of Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

2 Assistant professor of clinical psychology, Institute for Islamic Studies in Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده

مقدمه: در شرایط همه گیر، به ویژه بیماری کروناویروس بسیار مسری (COVID-19)، رعایت توصیه های رفتاری که خطر ابتلا به عفونت را کاهش می دهد، ضروری است. ویژگی های شخصیتی انسان ها بر بسیاری از رفتارهای آنها تأثیر می گذارد. دانستن رابطه بین ویژگی های شخصیتی و نحوه پیروی افراد از دستورالعمل های بهداشتی مفید است. از آنجایی که افزایش انطباق با دستورالعمل‌های بهداشتی از طریق اصلاح ویژگی‌های شخصیتی ناسازگار یا تقویت ویژگی‌های شخصیتی سازگار امکان‌پذیر است، این مطالعه با هدف تعیین رابطه بین رعایت بهداشت و پنج ویژگی شخصیتی انجام شد.
روش‌ کار: در پژوهش حاضر تعداد 220 نفر از دانشجویان شاغل به تحصیل در رشته‌های مختلف دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 90-90 به‌طور داوطلبانه انتخاب شدند. آنها پرسشنامه پنج عاملی NEO-فرم کوتاه و پرسشنامه رعایت بهداشت را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از تحلیل آماری رگرسیون و نرم افزار SPSS نسخه 26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد که تیپ شخصیتی 36 درصد از رعایت بهداشت و رعایت قرنطینه در شیوع کرونا را تبیین می کند. بعد وظیفه شناسی (r= 0.562, P< 0.05) و بعد گشودگی به تجربه (r= 0.268, P< 0.05) کمترین همبستگی را با رعایت بهداشت و رعایت قرنطینه داشت. فقط بعد روان رنجورخویی با رعایت بهداشت و رعایت قرنطینه رابطه معکوس داشت (r= -0.320, P< 0.05).
نتیجه‌گیری: پژوهشگران می‌توانند از ویژگی‌های وظیفه‌شناسی به عنوان الگو در پروتکل‌های آموزش بهداشت استفاده کنند. وظیفه شناسی، برون گرایی، گشودگی به تجربه، توافق پذیری و روان رنجوری به ترتیب رعایت بهداشت و رعایت قرنطینه را پیش بینی کردند. بر اساس نتایج همبستگی، بعد روان رنجوری با رعایت بهداشت زیر و رعایت قرنطینه رابطه معکوس داشت.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Rothana H, Byrareddyb S. The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak. J Autoimmun 2020; 109: 1-4.
  2. Tian S, Hu N, Lou J, Chen K, Kang Xiang Z, Zhang J. Characteristics of COVID-19 infection in Beijing. J Infect 2020; 80(4): 401-6.
  3. Lake M. What we know so far: COVID-19 current clinical knowledge and research. Clin Med 2020; 20(2): 124-7.
  4. World Health Organization. Retrieved from Coronavirus disease (COVID-19) pandemic. 2020.
  5. Al-Omiri M, Alhijawi M, Al-Shayyab M, Kielbassa A, Lynch E. Relationship between dental students' personality profiles and self-reported oral health behavior. Oral Health Prev Dent 2019; 17: 125-9.
  6. Fist J, Fist G, Roberts T. [Personality theories]. Mohammadi S. (translator). Tehran: Ravan; 2013. (Persian)
  7. Hansen C. A casual model of the relationship among accident, biodata personality and, cognitive factor. J Appl Psychol 1989; 74(1): 81-90.
  8. Samavatian H, Kamkar M, Negahban H. Relationship between personality characteristics with considering safety issues related to work. J Psychol Res 2010; 2(6): 48-62.
  9. Noroozi A, Tahmasebi R, Shaybani B. [Relationship between personality trait and self-management in diabetic patients referred to Bushehr medical centers in 2012-13]. Iranian south medical journal 2014; 16(6): 436-46. (Persian)
  10. Costa P, McCrae R. Personality, coping, and coping effectiveness in an adult sample. J Pers 1986; 54(2): 385-405.
  11. Hays N, Joseph S. Big five correlates of three measures of subjective well-being. Personality and individual differences. Pers Individ Dif 2003; 34(4): 723-7.
  12. Myers D, Diener E. Who is happy? J Psychol Sci 1995; 6(1): 10-19.
  13. Hashemi T, Aliloo M, Poorsharifi H, Bayrami M, Nemati-Sogolitappeh F. [The role of personality characteristics and coping strategies in self-care of patients with type 2 diabetes]. Journal of clinical psychology 2013; 5(2): 89-99. (Persian)
  14. Nazarpour S, Mehrabizadeh Honarmand M, Davudi I, Saidean M. [Psychological and physical-biological traits as predictors of cardiovascular disease and type 2 diabetes]. Journal of psychological achievements 2012; 19(1): 139-74. (Persian)
  15. Costa Jr RRM. Comparison of EPI and psychoticism scales with measures of the five-factor model of personality. Pers Individ Dif 1985; 6(5): 587-97.
  16. Bagherian Sararoudi R, Ahmadzadeh G, Abadchi S. [Study the relationship between coping strategies, personality variables, and disease perception in patients with myocardial infarction]. Nurse and physician within war 2018; 6: 53-60. (Persian)
  17. Hassanpour Azghadi HS, Bakhshizade S, Ziaee SS. The Health Observance Questionnaire. (In Press)
  18. Meyers L, Gamst G, Guarino A. [Applied multivariate research: Design and interpretation]. Hassanabadi, HR, Pashasharifi H, Farzad V, Rezakhani S, Izanlu B, Habibi M. (translators). Tehran: Roshd; 2020. (Persian)
  19. Ball E, Banks M. Determinants of compliance with nasal continuous favorable airway pressure treatment applied in a community setting. Sleep Med 2001; 2: 95-120.
  20. Hershberger P, Robertson K, Market R. Personality and appointment keeping adherence in cardiac rehabilitation. J Cardiopulm Rehabil 1999; 19(2): 106-11.
  21. Rezaie Kargar F, Karbandi S, Hassanabadi H, Esmaili H. [Type of personality and the amount of adherence to recommended regimens in diabetic patients]. Iranian journal of psychiatry and clinical psychology 2006; 11(4): 441-8. (Persian)
  22. Stromberg A, Brostrom A, Dahlstrom U, Fridlund B, Halmstad L, Sweden G. Factors influencing patient compliance with therapeutic regimens in chronic heart failure. Heart Lung 1999; 28(5): 334-41.
  23. Hosseini Nasab SN, Karamatbakhshavar V. [The relationship between personality characteristics and mental health of pregnant women in Tabriz]. Woman and study of family 2009; 1(3): 61-73. (Persian)
  24. Penley JT. Associations among the big five, emotional responses, and coping with acute stress. Pers Individ Dif 2002; 32(7): 1215-28.
  25. Wiener JB. Behavioral sciences in psychiatry. 1st ed. New York: Williams and Wilkins; 1995.
  26. Costa PT Jr, McCrae RR. Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R) and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI) professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources; 1992.
  27. Skinner TH. The personal models of diabetes in relation to self-care. Diabetes Care 2001; 24(5): 828-33.
  28. Rotter JB. Social learning and clinical psychology. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall; 1954.
  29. Fox SD, Leicht S. The relationship between attribution of blame for a violent act and EPQ-R sub-scales in male offenders with a mental disorder. Pers Individ Dif 2002; 34(8): 1467- 75.
  30. Hatami HM, Ebrahimi M, Khatamian M. [Relationship between locus of control and personality traits]. Andishe va Raftar 2011; 5: 21-30. (Persian)
  31. Emami Pur S, Sabzmeydani P. [The relation between personality characteristics and perfectionism with the general health of university students]. Psychological researchers 2010; 2(5): 95-106. (Persian)
  32. Bayat Asghari A, Gharaee B, Heydari H, Javaheri J, Mousanejad S, Aramon A. [The relationship between personality dimensions adherence in patients with type 2 diabetes]. Quarterly journal of health psychology 2015; 4(4): 59-68. (Persian)
  33. Wichowski H. The relationship of self-perception of illness and compliance with health care regimen. J Adv Nurs 1997; 25(3): 548-53.
  34. Khazaei S, Bashirian S, Jenabi E, Barati M, Karimi-Shahanjarini A, Moeini B. [COVID-19 preventive behaviors and its related beliefs among health workers: The role of threat and coping appraisals]. Journal of education and community health 2020; 7(3): 221-7. (Persian)
  35. Saeidnia H, Mohammadzadeh, Z, Saeidnia M, Mahmoodzadeh A, Ghorbani N, Hasanzadeh M. Identifying requirements of a self-care system on smartphones for preventing coronavirus disease 2019 (COVID-19). Iran J Med Microbiol 2020; 14(3): 241-51.
مجله اصول بهداشت روانی
دوره 24، شماره 3
خرداد و تیر 1401
صفحه 185-193

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار