تاثیر درمانی آموزش چندرسانه ای فرزندپروری به مادران دارای کودک مبتلا به اختلال بی اعتنایی مقابله ای در مشهد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روانپزشکی کودکان و نوجوانان، مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی مشهد

2 استادیار پزشکی اجتماعی، مرکز تحقیقات اعتیاد، دانشکده ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد

3 دانشیار روانپزشکی کودکان و نوجوانان، مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی مشهد

چکیده

مقدمه: تعامل والدین در بهداشت روانی کودکان موثر است. سبک فرزندپروری، مجموعه نگرش‌های ایجادکننده‌ی جو هیجانی برای بروز رفتارهای والدین با کودک است. پژوهش حاضر به منظور تعیین اثر آموزش چندرسانه‌ای فرزندپروری به والدین در درمان کودکان مبتلا به اختلال بی‌اعتنایی مقابله‌ای (ODD) انجام شده است.
روش‌کار: در این مطالعه‌ی کارآزمایی 45 نفر از مادران دارای کودکان 10-3 ساله‌ی مبتلا به ODD در مشهد در سال 1389وارد مطالعه و به طور تصادفی ساده به سه گروه تقسیم شدند. به گروه اول آموزش رو در رو (PMT) و به گروه دوم، مطالب آموزشی در قالب نرم‌افزاری به صورت آموزش چندرسانه‌ای (M-PMT) ارایه شد. گروه سوم، گروه شاهد (در نوبت درمان) بودند. ارزیابی با آزمون کانرز و ارزیابی فرزندپروری بامریند، قبل و بعد از زمان مداخله سنجیده شد. داده‌ها توسط نرم‌افزار  SPSSنسخه‌ی 16 و آزمون‌های آنووا، کروسکال‌والیس، آزمون تی زوجی و من‌ویتنی تحلیل شدند.
یافته‌ها: روش M-PMT بر بهبود مشکلات سلوک (03/0=P)، یادگیری (04/0=P)، بیش‌فعالی (01/0=P)، رفتار تکانه‌ای (02/0=P) و اضطراب (01/0=P) کودکان موثر بود، ولی در مشکلات جسمی-روانی (2/0=P) تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. بهبود مشکلات سلوک در گروه M-PMT و PMT اختلاف معنی‌داری نداشت (1/0=P). در بهبود رفتارهای تکانه‌ای و اضطراب M-PMT موثرتر از PMT بود (به ترتیب 009/0=P و 02/0=P) ولی میزان کاهش بیش‌فعالی در گروهPMT بهتر بود (03/0=P).
نتیجه‌گیری: شیوه‌ی نوین آموزش به روش چندرسانه‌ای بر بهبود مشکلات یادگیری، بیش‌فعالی، رفتار تکانه‌ای و اضطراب کودکان موثر بود، البته در رفتارهای تکانه‌ای و اضطراب روش چندرسانه‌ای و در بیش‌فعالی روش آموزش رو در روی والدین، پاسخ بهتری داشت.

کلیدواژه‌ها


1.Khoynezhad R, Rajaei AR, Mohebe Raad T. The relationship between perceived parenting styles with female adolescent's feeling of loneliness. Knowledge 2008; 9(34): 75-92.
2.Lomeo CM. Identity development: The links between coping style, sibling relationships and parenting style. Diss Abstr Int 1999; 59: 37-45.
3.Domitrovich C, Bierman K. Parenting practices and child social adjustment: Multiple pathways of influence. Merrill-Palmer Q 2001; 47: 235-63.
4.Laible D, Thompson R. Mother-child conflict in toddler years: Lessons in emotion, morality, and relationships. Child Dev 2002; 73: 1187-203.
5.Querido J, Warner T, Edberg S. Parenting styles and child behavior in African-American families of pre-school children. J Clin Child Psychol 2002; 31: 272-7.
6.Wright JH, Wright AS. Computer-assisted psychotherapy. J Psychother Pract Res 1997; 6: 315-29.
7. Bowers W, Stuart S, McFarlane R, Gorman L. Use of computer-administered cognitive-behavior therapy with depressed inpatients. Depression 1993; 1: 294-9.
8.Wright JH, Wright AS, Salmon P, Beck AT, Kuykendall J, Goldsmith LJ, et al. Development and initial testing of a multimedia program for computer-assisted cognitive therapy. Am J Psychother 2002; 56: 76-86.
9.Stuhlmiller C, Tolchard B. Computer-assisted CBT for depression and anxiety: Increasing accessibility to evidence-based mental health treatment. J Psychosoc Nurs Ment Health Serv 2009; 47(7): 32-9.
10.Proudfoot JG. Computer-based treatment for anxiety and depression: Is it feasible? Is it effective? Neurosci Biobehav Rev 2004; 28(3): 353-63.
11.Matsumoto Y, Sofronoff K, Sanders MR. Investigation of the effectiveness and social validity of the triple P positive parenting program in Japanese society. J Fam Psychol 2010; 24(1): 87-91.
12.De Graaf I, Speetjens P, Smith F, De Wolff M, Tavecchio L. Effectiveness of the triple p positive parenting program on behavioral problems in children: A meta-analysis. Behav Modif 2008; 32(5): 714-35.
13.Sanders MR. Triple P-positive parenting program as a public health approach to strengthening parenting. J Fam Psychol 2008; 22(4): 506-17.
14.Bodenmann G, Cina A, Ledermann T, Sanders MR. The efficacy of the triple p-positive parenting program in improving parenting and child behavior: A comparison with two other treatment conditions. Behav Res Ther 2008; 46(4): 411-27.
15.Sanders MR, Bor W, Morawska A. Maintenance of treatment gains: A comparison of enhanced, standard, and self-directed triple P-positive parenting program. J Abnorm Child Psychol 2007; 35(6): 983-98.
16.Thomas R, Zimmer-Gembeck MJ. Behavioral outcomes of parent-child interaction therapy and triple P-positive parenting program: A review and meta-Analysis. J Abnorm Child Psychol 2007; 35(3): 475-95.
17.Leung C, Sanders MR, Leung S, Mak R, Lau J. An outcome evaluation of the implementation of the triple P-positive parenting program in Hong Kong. Fam Process 2003; 42(4): 531-44.
18.Bor W, Sanders MR, Markie-Dadds C. The effects of the triple P-positive parenting program on preschool children with co-occurring disruptive behavior and attentional/hyperactive difficulties. J Abnorm Child Psychol 2002; 30(6): 571-87.
19.Sanders MR. Triple P-positive parenting program: Towards an empirically validated multilevel parenting and family support strategy for the prevention of behavior and emotional problems in children. Clin Child Fam Psychol Rev 1999; 2(2): 71-90.
20.Sanders MR, Montgomery DT, Brechman-Toussaint ML. The mass media and the prevention of child behavior problems: The evaluation of a television series to promote positive outcomes for parents and their children. J Child Psychol Psychiatry 2000; 41(7): 939-48.
21.Sanders MR, Markie-Dadds C, Tully LA, Bor W. The triple p-positive parenting program: a comparison of enhanced, standard, and self-directed behavioral family intervention for parents of children with early onset conduct problems. J Consult Clin Psychol 2000; 68(4): 624-40.
22.Wiggins TL, Sofronoff K, Sanders MR. Pathways triple P-positive parenting program: Effects on parent-child relationships and child behavior problems. Fam Process 2009; 48(4): 517-30.
23.Sanders M.R.Triple P-Positive parenting program as a public health approach to strengthening parenting. J Fam Psychol 2008; 22(4): 506-17.
24.Nowak C, Heinrichs NA. Comprehensive meta-analysis of triple P-positive parenting program using hierarchical linear modeling: Effectiveness and moderating variables. Clin Child Fam Psychol Rev 2008; 11(3): 114-44.
25.Sanders M, Calam R, Durand M, Liversidge T, Carmont SA. Does self-directed and web-based support for parents enhance the effects of viewing a reality television series based on the triple P-positive parenting program? J Child Psychol Psychiatry 2008; 49(9): 924-32.
26.Andersson G. Using the internet to provide cognitive behavior therapy. Behav Res Ther 2009; 47(3): 175-80.
27.Waller R, Gilbody S. Barriers to the uptake of computerized cognitive behavioral therapy: A systematic review of the quantitative and qualitative evidence. Psychol Med 2009; 39(5): 705-12.
28.Anderson P, Jacobs C, Rothbaum B. Computer-supported cognitive behavioral treatment of anxiety disorders. J Clin Psychol 2004; 60(3): 253-67.
29.Maughan B, Rowe R, Messer J, Goodman R, Meltzer H. Conduct disorder and oppositional defiant disorder in a national sample: Developmental epidemiology. J Child Psychol Psychiatry 2004; 45: 609-21.
30.Arabi N, Shafighi F, Gharahkhani S. [The study prevalence of attention-deficit hyperactivity disorder in Iranian army families’ children who live in military town Tehran in 2006]. Journal of Army University 2011; 3: 179-85. (Persian)
31.Ahangareanzabi A, Sharifidramadi P, Farajzadeh R. [The relationship between parenting style and adolescents aggression in Shabestar City]. Researches of cognitive and behavioral science journal 2011; 1: 1-8. (Persian)
32.Barkley RA. Attention deficit hyperactivity disorder, self-regulation and time; toward a more comprehensive theory. J Dev Behav Pediatr 1997; 16: 271-9.
33.Buri J. Parental authority questionnaire. J Pers Assess 1997; 57: 110-9.
34.Ghanbari S, Khanmohamadi M, Khodapanahi M, Mazaheri A, Gholamali Lavasani M. [Study of psychometric properties of preschool anxiety scale]. Journal of psychology 2011; 15: 222-34. (Persian)
35.Moharreri F, Soltanifar A, Khalesi H , Eslami N. [The Evaluation of Efficacy of the Positive Parenting for Parents in Order Improvement of Relationship with Their Adolescents]. Med J Mashhad Univ Med Sci 2012; 55:116-123. (Persian)